6 Haziran 2016’da, Ulusal Radyosu dinleyicileri son kez Tuna Nehri seviyesine dair tahmini ve en çok sevilen “sans changement”
Fransızca (değişiklik yok ) sözlerini duydu. O günden itibaren nehirile ilgili bilgiler ancak teknoloji yoluyla elde edilmektedir.
Hidroloji bülteni, ülkemizin Tuna Sözleşmesi gereğince bir yükümlülüğüdür.1949 yılında yayınlanmaya başladı ve 67 yıl boyunca hafta içi her gün saat 15 haberlerinden sonra dinleniyordu. Önceden su seviyesine dair bilgileron Tuna ülkesi arasında telgraflarla, daha sonra teleks, çok daha sonra bilgisayardan aktarılıyordu. Günümüzdedijital navigasyon sistemler yürürlüktedir.
40 yıllık deneyime sahip hidrolog İvaylo Boyçev anlatıyor: Bizim görevimiz suyun akış hızını ölçmek. Çünkü su yolu yoksa, hiç bir insan faaliyeti de yok. Tüm hidrolog meslektaşlarım arasında, en yüksek suları, Tuna nehrinin iki kez donmasını ve Tutrakan’daki büyük buzu gören tek kişi benim. Tutrakan’da birkaç metrelik buzları parçalamak için uçakla bomba atılması gerekti. “
Tuna nehrini en iyi tanıyan ve tüm nehir boyunca rehberler yazan Nikolay Gençev, hidrologların bültenlerinin nehirde, nehir kıyısında bulunan, çalışan, yaşayan insanlar için son derece önemli olduğunu söylüyor:
“Bazıları için bu bülten monoton, bazıları için sıkıcı geliyordu. Fakat bizler, su taşımacılığı sektöründeki insanlar için her gün beklediğimiz, işimiz için çok ilginç ve son derece önemliydi, Çünkü nehrin seviyesi ile ilgili santimetrelerin ardında Tuna gemiciliğinin çeşitli ve dinamik dünyası vardı.”
Ülkemiz Avrupa Birliği’ne girmesiyle gemiciliğin modernize edilmesi ve her bakımdan güvenliğinin sağlanması konusunda yardım aldı. Böylece, eski bültenTuna Nehri Araştırma ve Bakım Ajansının web sitesine ve modern BULRIS bilgi sistemine girdi. Yani günümzde de bir bülten var ama o kaptanların bilgisayarlarındadır.
Tuna Nehri Araştırma ve Bakım Ajansında kaptan Pavlin Tsonev paylaşıyor: “Üzgünüm çünkü bu bir gelenekti, bu bülten sayesindeher gün radyodanAjansımızın adınıbedava dinliyorduk. Bugün sitemiz sayesinde, artık başka bilgiler de sunabiliyoruz. Sadece nehrin seviyesini gösteren rakamlar değil, aynı zamanda ayrı bölümlerin görüntülerini, koşulları gösterebiliyoruz.”
Ruse Bölgesel Tarih Müzesi müdürü Prof. Nikolay Nenov, radyoda yayınlanan nehir seviyesi ile ilgili bilgileri nostaljiyle anımsıyor:
“Çoğu Batı ülkesi için 60 yıllık bir geleneğe sahip olmak önemli değildir. Bizim ise böyle bir geleneğimiz vardı. Evet, belki de pahalıdır. Ancak burada işaretler önemli, bu bir prestij kaynağıdır. Saat 15.00’te Bulgaristan Ulusal Radyosu artık Tuna Nehri’nden bahsetmiyor. Ve nehirde çalışan insanlar dışında Tuna bilinmiyor. Belki de ihtiyaç da yok. Ancak Tuna, bizi Avrupa’nın kalbine götürüyor, kalbine bağlıyor. Tuna özel bir simgedir.”
Tuna şehirleri, köyleri, limanları üç dilde her gün sıralanması santimetrelerin okunması birçokları için can sıkıcı ve gereksiz görünüyordu.Bazıları ise bu geleneğin durmaması gerektiğine inanıyordu. Bir süre önce, bülten hayranları onu geri çevirmek için bir imza kampanyası başlattı, ancak teknolojilerin gelişmesiyle bu bülten sonsuza dek tarihte kalacak.
BNR
