Unal GAZİ
Demokrasinin yumuşak karnı.
ABD’de seçimler yapıldı. Donald Trump kazandı. Fakat elektronik oy kullanılan eyaletlerin üçünde sayım yenden yapılıyor. Biz bu işin içinde hile olup olmadığını görebilmek için sonuçların açıklanmasını beklerken, Almanya’da çıkan haberler demokrasi savaşçısı olarak bilinenleri yeniden iyice düşündürdü.
“Deutsche Welle” ABD seçimlerinde kalpazanlık olduğu kanısına ciddi değiniyor. Yayınlanan bilgilerde demokrasiye karşı suikast yapıldığı izlenimi ağır basıyor.
Alman basınında ağır top “Die Welt” konuya bir sayfa ayırdı ve komşu Makedonya’nın Bulgaristan’la neredeyse sınır şehri Welles’ten bir röportaj yayınladı. Olay şöyle: Bir Balkan kasabası olan Weles’te merkez kurmuş bir grup bilgisayarcı genç, okyanus ötesindeki Amerikan seçimlerinde, seçim kampanyası başladığında pek fazla taraftarı olmayan, aşırılıklarıyla, kadınlara iyi davranmayışıyla falan gözden düşen radikal aday Trump’a büyük hizmet sunmakla ünlü oldular.
Yalandan para yapmak.
Weles’in nüfusu 40 bin civarında. Şehrin gençleri, “Donald Trump News. Com”, “USConservative Today.com” veya “TrumpVision 365.com.” vb gibi 140 seyit açmış ve ABD seçimlerinde çok büyük işler yapmıştır. Bu isimlerinden başlayarak daha ilk haberlerle Amerikan radikallerinin nabzı yükselince sel gibi akan yalan haberlerden okuyoruz:
“Hillary Clington şeytana dua ediyor ve küçük yaşta erkek çocukların ırzına geçen çevreyi yönetiyor.”
“Şu belgeler Obama hakkında 1995 yılı gerçeklerini gözler önüne seriyor.”
“Hükümet Juliyan Sanjı yok etmek için neler yapmadı” vs vs.
Sosyal iletişim araçları sayesinde dünyayı dolaşan bu yalan haber seli bir yandan Donald Trump’a ek oy kazandırırken, öte yandan Makedonya’nın Weles kasabasındaki yalan habercilerin üzerine para yağdırdı.
Çünkü bu haberleri paylaşan reklâm ajansları paralarını tıklamadan kazandığından dolayı, tutan yalanlara ilgi arttıkça tıklamalar da arttı. Bu haberlerin içerine gelince, yalan olmaları önemli değildi, çünkü para kaynağı tıklamalardı.
İletişim ağına bu sayıtlarla katılan Welesli gençler aslında Donald Trump’tan ilgilenen birileri değildi. Onlar para kazanmak istiyordu. Welesli kendini Zoran takma adıyla tanıtan 34 yaşında bir genç olayı Alman “Die Welt” gazetesine şöyle anlattı. Gerçek ismini ve soyadını açıklamadı. O bu işle geçinen “haberci” gençlerin hepsini tanıdığını, şehirde birçok yıldan beri yalan haber üretildiğini ama son amerikan seçimlerinde grubun çok genişlediğini, hatta elektronik işlerde onlara yardım eden kişinin kendisi olduğunu anlatsa da, yalan habercilerin isimlerini vermek istemedi. Yalan haber yaymakla vakit geçiren gençler ilk zamanlar öncelikle çok tıklama yapan sağlık, spor ve otomobil haberleri aktüel iken, şimdi siyaset ve seçim dallarına atlamışlar. Onlar geçen ay Trump ile ilgili haberlerin en fazla ilgi gördüğünü saptayınca gayretlerini amerikan seçimlerine yöneltmişler.
Avusturya’da çıkan “Wiener Zeitung” olayla ilgili özel araştırmasında, Welesli gençlerin geçen ay Amerika’daki seçim önü kavgasında ana-babalarının yıl boyu kazandıklarından fazla para kazandıklarını yazdı. Zoran’ın açıkladığına göre, toplam aylık gelir yarım milyon Euro’dur.
Sahte haber yapmak bir iş alanı oldu.
Weles’te okuyan 22 yaşında bir üniversiteli genç şöyle diyor:
Bu haberler genelde yanlış yönlendiricidir. Fakat bu beni ve arkadaşlarımı ilgilendirmiyor. Önemli olan insanların tıklaması ve bu haberleri okumasıdır. Biz bu işten para kazanıyoruz.
Zoran ise, söyleşimizde, yalan haberlerin hepsinin Weles merkezinde üretilmediğini, onlar sağ radikal “Breitbart.com” gibi popülist sayıtlar tarafından kopyalandığını ve alabildiğine çoğaltıldığını anlatı. Bu yılın Ağustos ayına kadar bu yalan haber merkezinin Stivan Banın tarafından yönetildiğini ve bu kişinin artık Cumhurbaşkanı Donald Trump tarafından Baş Danışman görevine atanmıştır.
Buraya kadar anlattıklarımızdan, söz konusu olan seçim propagandasının, ABD tarafından sipariş edilmiş ve para desteği sağlanarak örgütlenmiş bir kampanya olmadığı, gençler tarafından para kazanmak için gerçekleştirilen bir girişim olduğu ortadadır. Donald Trump’un politik sahneye çıkmasıyla onun taraftarlarının kaynağının doğruluğu denetlenmemiş haberler yaymaya yatkın çalıştıkları gözden kaçmamıştır. Weles’li gençler bunu para kazanmak için bir şans olarak değerlendirmişler ve kolları sıvamışlardır.
