Şirketlere yatırım konusunda yardımcı olan uzmanlar, düşük riskli finansal araçlar ve yüksek getiri arayışları içinde olan yatırımlar arasında tarım arazisi satın almak isteyenlerin sayısının gittikçe arttığını söylüyor. Son yıllarda toprak mülkiyetine artık tarımsal ürünler üretmek için bir yer olarak değil, bir yatırım varlığı gözüyle bakılmaktadır. Bulgaristan’da ekilebilir arazilerin özellikleri şunlardır: düşük volatilite, düşük finansal risk, yüksek verim ve geleneksel yatırım varlıkları sınıfları arasında düşük korelasyon. Üstelik tarım arazisi, son yıllarda aniden sıçramaların ve düşmelerin gözlemlendiği örneğin, gayrimenkuller gibi politik ve ekonomik süreçlerden etkilenmez.
Ulusal İstatistik Enstitüsü’nün (NSİ) en son verilerine göre Bulgaristan’daki hektar başına ortalama fiyat yaklaşık 761 leva civarında ve son altı yıldır ise değeri üç kat arttı. Kira bedeli hektar başına ortalama 50 levadır. Hesaplar, tarım arazisi alımının iyi bir şekilde planlandığı takdirde toprağı işlemek için ek yatırım gerekse bile gelirin yüzde 10 oranını aşabileceğini göstermektedir. Bu, yatırım fonları ve bankalara yapılan yatırımlardan elde edilen gelirden önemli miktarda daha yüksektir.
Tarım uzmanları, en sık görülen alıcılar arasında arazilerini birleştirmek ve çiftliklerini genişletmek isteyen çiftçiler bulunduğunu söylüyor. Uzmanlar, “Tarımsal arazi toplulaştırması, verimliliği artırır ve maliyetleri düşürür. Tarımsal arazi toplulaştırması, verimliliğin artması ve katma değeri yüksek tarımın geliştirilmesi için bir ön koşul olan arazilerin ekiminin mekanize edilmesi için daha iyi koşullar sağlar. Tarımsal arazi toplulaştırması, ayrıca tarım arazilerinin daha iyi bir fiyatı oluşturulmasına yardımcı olur. Toplulaştırılan arazilerin değeri, aynı arazi alanındaki araziler karşılaştırılsa bile belirli bir bölgede ortalama değerden çok daha yüksektir” diye belirtiyor.
Tarım, Gıda ve Orman Bakanlığı’nın resmi verilerine göre Bulgaristan’daki ortalama tarımsal arazi büyüklüğü, AB’nin en düşük düzeylerinden biri olan sadece 5,5 dönümdür. Ülkemizdeki toplam tarım alanı yaklaşık 52 milyon dekardır, ancak yaklaşık 25 milyon parçaya bölünmüştür.
Son haftalarda artan talebi karşılamak için tarımsal varlıkların profesyonel yönetimine ilişkin Bulgar şirketi “Agrion” ülke genelinde ek olarak tarım arazileri satışa çıkardı. Fiyatlar son derece cazip ve dönüm başına 300 leva ile başlıyor. İlk başta katılım payı ödenmeksizin üç yıllık bir dönem için ertelenmiş ödeme seçeneği de bulunmaktadır. Şirket tarafından verilen bilgiye göre en ciddi ilgi, Varna, Haskovo (Hasköy) ve Montana bölgelerinde gözlemlenmektedir.
Şirket yetkilileri, “Tarımsal arazileri taksitle satın alma fırsatı, potansiyel alıcılar arasında ciddi bir ilgi uyandırdı ve popülerliği gittikçe artıyor” dediler. Böyle bir seçenekten tarım arazisi için birden ödeme yapmak zorunda kalmadan, farklı seçenekler arayan başlıca daha küçük çiftçiler yararlanmaktadır. Onlar, böylelikle paralarını daha verimli ve modern tarıma yol açana teknolojiye, ya da daha yüksek kaliteli tohumlara yatırma fırsatına sahipler.
Genç Çiftçi Programı’na başvuran çiftçiler de taksitli ödemeden yararlanabilirler. Kırsal Kalkınma Programı’nın bir parçası olan tedbir, 25 000 avro tutarındaki Bulgar Levası eşdeğer miktarında finansman sağlamaktadır. Şu ana kadar tarımla uğraşmamış insanlarda da arazi alma eğilimi gittikçe artmaktadır. AB programlarından gelen sübvansiyonlar ve tarıma yeni başlamış birçok çiftçiye verilen devlet yardımları sayesinde toprak işleme iyi bir gelir seçeneğidir.
Kırcaali Haber
