Brüksel’de sunulması gereken son süre dolmadan önce hükümet 2014 -2020 döneminde tarım alanında sübvansiyonların paylaşımına ait şemayı onayladı.İstifa eden Tarım Bakanı Dimitır Grekov’un sözlerine göre şema oldukça adil. Değişikliklerin amacı çiftçilere sağlanan destekler arasında büyük farklıkları ortadan kaldırmak. Şimdiye kadar nasıldı? Arazi başına doğrudan ödemelerin yaklaşık %80’i tarım üreticilerinin %4-5’nin eline geçti. Bakın neler meydana çıktı? Bulgaristan ve Romanya’da AB ülkelerine kıyasla çok az sayıda fakat çok büyük dev çiftlikler varken, diğerleri çok ufak hem de çok sayıda. Ve tabii ki böyle bir durumda ödemeler de pek adil şikilde dağıtılmadı.

İşte bu sorunun giderilmesi için Bulgar hükümeti AB sübvansiyonların tavanını belirledi. Yani bir çiftçinin alabileceği en fazla para 300 bin Avro olarak sınırlandı. Çiftçi başına sağlanan 150 -300 bin Avro’luk yardımlar ise %5 azaltılacak. Yeni şemaya gore 300 dekar toprak sahipleri ek oalrak dekar başına 15 leva alacak, toplam yardım 45 leva oluyor. Yani en çok rastlanan bu 300 dekarlık çiftlikler en karlı bu işten. Şimdi tabi gene sahtekarlar harekete geçti. Hemen arazilerini 300 dekara indirmeye başladılar. Son bilgilere göre yıl başından bu yana 30 hektara kadar arazi sahipleri 16 bin artmış.

En ufak çitçilere 0.5 -3 hektarlık tarla sahipleri için yılda ek olarak 1250 Avro destek öneriliyor. Tarım topluluğunun bir kısmına göre böyle bir destek küçük çiftliklerin ayakta kalmalarını sağlayacak, ancak kendilerini geliştirme yerine aynı seviyede kalmalarını teşvik edecek. Bazıları ise bunu seçim öncesi oy satın alma tekniği olarak gördü. Bundan dolayı bir terim uygulanacak- “aktif çitçi”. Yani tarım üreticisi olarak kaydın olacak ve torağın en az yüzde 50’sini işlemelidir. Gelirinin en azından üçte birini tarım sayesinde sağlamalıdır.

Bundan başka şimdiye kadar küçümsenen sektörlere yardım verilecek. Mesela meyve, sebze üretimi ve hayvancılıkla uğraşanlara. Protein kültürleri üretimine de %2 sübvansiyon ayrılacak. Bio üretimi , kovancılık , eterik kültürlere daha fazla ilgi gösterilecek.

Yeni şemada bir başka öncelik de genç çifçiler olacak. Genç çiftçilere destek sadece Bulgaristan’ın değil bütün AB için ciddi bir sorundur. 2015 yılında 40 yaşına kadar çiftçilere verilecek yardım %25 artırılacak. Bulgaristan’da ilk 30 hektar için geçerli olacak.

Bulgaristan’ın doğrudan sübvansiyon bütçesi 2014 -2020 döneminde 5,3 milyar Avro’ya varıyor. Aslında ülkemizin toplam tarım bütçesi 7 buçuk milyar Avro. Eski AB üyelerine bakarsak bize çok daha az para veriliyor. Bulgar tarım ürünlerinin düşük rekabetgücü bundan kaynaklanıyor.

 

BNR