Kullanıcıların sahte haberlerden korumanın yöntemleri nelerdir ve yaşadığımız bu enformasyon çağında onlara karşı bir dokunulmazlık inşa edebilir miyiz?
Sofya’da düzenlenen “Gerçeklerin önemi var mı? Seçim aracı olarak dezenformasyon” konulu tartışmada yukardaki soruların cevapları arandı. Tartışmada fikirlerini paylaşanlar arasında Avrupa Dış Eylem Servisi Uzmanı ve İspanya, İngiltere ve İrlanda’dan birkaç genç girişimci de yer aldı. Gençler sahte haberler ve dezenformasyon ile mücadele etmek için geliştirdikleri uygulamaları tanıttı.
İngiltereli Sam Jeffers BREXİT referandumundan sonra “Who targets me?” (Beni kim hedef alıyor?) yazılımını geliştirmiştir. Yazılımın amacı seçim kampanyaları sırasında hedefli reklam ve mesajların durdurulmasına yardımcı olmak. Bu programı “indiren” herkes seçim gününde insanların oyunu kazanmak için ajitasyon mesajları ve reklamları kullanan adaylar hakkında daha fazla bilgi edinebilecektir.
Şeffaf Referandum girişiminin ortak kurucusu İrlandalı Craig Dwyer, geçtiğimiz yılın Mayıs ayında yapılan ve İrlandalıların yasanın liberalleşmesi yönünde oy verdikleri kürtaj referandumuna dikkat çekti.
Craig, Şeffaf Referandum girişimin araştırmalarından radyo ve televizyon kampanyalarını kapsayan düzenleyici çerçevenin aksine, sosyal ağlar kontrole tabi değildir ve “Kampanyaların vahşi batısıdır”, diyor.
İspanyalı Maree Arentze de bu yönde geliştirdiği “troll” oyununu tanıttı. Birkaç dakika için salondakileri internet trolü olarak davranmaya çağırdı. Arentze’ye göre, kullanıcılara “ücretli yazarların” şablonlarına göre düşünmeyi öğrenirlerse, haberlerin doğruluğu hakkında çok daha kolay oryantasyon sağlayabilecekler.
Bulgaristan Radyosu’na verdiği demeçte Bulgaristan Avrupa Parlamentosu Bürosu Başkanı Teodor Stoyçev, sahte haberlerle mücadele etmenin etkili yöntemleri, günceli takip etme alışkanlıklarımızın bir parçası olduğunu dile getirdi.
Yaşadığımız bu dijital çağda, önemsediğimiz her şey hakkında farklı bakış açılarını bulup karşılaştırmak çok daha kolay.
Sahte haberlerin ana kaynakları hakkında ise Stoyçev şu yorumu paylaşıyor: “İnternet, sahte haberler oluşturan ve yayan insanlar için iyi bir platform sağlıyor. Bu yüzden, tüketicilerin medyadaki gerçeği yalandan ayırt etmelerine ve bu tür bilgilerin yayılmasına araç olmayı durdurmalarına yardımcı olacak şekilde konuşmaya ve örnekler vermeye çalışıyoruz. Doğa l olarak, benzer yöntemleri kullanan ülkeler de var. Bu nedenle medya ve internet kültürümüzü geliştirmek önemlidir.”
Bu küresel soruna bir çözümün hala bulunmuş olmadığından dolayı, yanlış bilgi ile mücadelede iyi uygulamalar ve başarılara örnekler hep daha fazla olacak. Bu alanda Avrupa ve uluslararası düzenlemeler sadece kısa süreli bir etkiye sahip olduğundan dolayı dezenformasyonun önlenmesi sadece kendi çabalarımıza bağlı olmaya devam edecektir.
Çeviri: Özlem Tefikova, BNR
