Adını hiç duymadığınız bir ağacın çiçeğinden leziz, serin bir şerbet getirip koysalar önünüze, meraka kapılıp yollara düşmez miydiniz? Şimdi mürver zamanı, çiçeğinden hem kışlık çay hem de şerbet yapılabilir.
Bize ağaçların adını öğretmediler. Kuşları ötüşünden tanıyamayız ve çiçeklere ismiyle hitap edemeyiz. Ağaç, ağaçtır işte, kuş da kuş… Bu yüzden, toplayıp kuruttuğumuzda kim bilir hangi derde deva bir çiçekli ‘otun’ üzerine basar geçeriz. Hakikaten, o otların çoğu kuş uçmaz kervan geçmez dağlarda değil, yol üstünde, kaldırım kenarında, bahçe çitlerinin dibinde biter. Ağaçlar da öyle; yalnız meyvesini değil, dalını, yaprağını, kökünü ve kabuğunu bile nazikçe serer önümüze. Sonra biz onlardan birini, sırf kendiliğinden bitti, bahçenin bir kıyısında dal budak salıp hâkimiyetini ilan etti diye, yabani bir hayvanı kovalar gibi hırsla budar atarız. Ya ‘mürver’ ise o ağaç ki bahçelerde kendiliğinden bittiyse ve biraz fazlaca geliştiyse mürverdir kesin — bir şifa kaynağını bilmeden kurutuyoruz demektir. Mürver ağacı dikildikten sonra hiçbir özene ihtiyaç duymaz ve kendiliğinden gelişir. Hanımeligiller familyasındandır. Mürver 3-10m arasında bazen çalı, bazen bir ağaç şeklinde olabilir. 20 kadar ağaç, çalı ya da otsu bitki türü vardır. Yaprakları genellikle iki çift ve bir tek olmak üzere beş parçadan oluşur ve her parça oval, kenarları çok hafif kertikli ve hafif kalkık yeşil renkli ve kısa saplıdır. Ormanlık alanların funda toprağını seven kara mürver, döktüğü tohumlarıyla çoğalır. Bulgaristan’da genelde 3 metreye kadar ulaşan çalı veya ağaç olarak kara meyveli mürver görülebilir. Daha doğurusu koyu lila renginde. Kesinlikle yeşil iken kullanılmaması gerekiyor, çünkü toksik etkisi var. Meyveleri tam olgunlaştıktan sonra dahi hafif kaynatılmalıdır. Meyvesi zehirlidir.

Mürver şerbeti nasıl yapılır?

Şerbet için farklı tarifler var. Biz, kendi uyguladığımız ve başarıya ulaştığımız tarifi verelim. İçme suyunun içine şeker katıp kaynatıyorsunuz. Bu ölçü elinizdeki mürver çiçeğine göre ayarlanmalı. Bir litre suya yaklaşık 10 mürver çiçeği koyabilmelisiniz. Şeker bir buçuk litre suya iki kilo şeklinde verilse de tariflerde bu oranı bir parça azaltabilirsiniz. Şurup bir parça kıvam kazandığında, mürver çiçeklerini yapraksız biçimde içine atıyor ve bir gece bu şekilde bekletiyorsunuz. Sabahleyin çiçekleri tencerenin içinden alıp bu kez kabuklarıyla üç-dört limon doğruyorsunuz. Hem portakal hem limon da doğrayabilirsiniz. Şurup bir gece de bu şekilde bekliyor ve ertesi gün orta karar limon tuzunu da karıştırarak şerbeti süzüp şişeliyorsunuz. İşte size suyla ya da maden suyuyla karıştırıp içeceğiniz serin bir şerbet…

Mürverdeki şifa

Mürverin çiçekleri ve yaprakları mayıs-temmuz arasında toplanabilir. Kışlık çay için kurutulacaksa yağmurlu ve nemli havalarda toplanmaz. Mürver çiçeği ve yaprağı idrar ve balgam söktürür, kabızlığı giderir, anne sütünü artırır, ateşi düşürür, göğsü yumuşatır ve terletici etkisiyle soğuk algınlığının giderilmesine yardımcı olur. Kabuğu dıştan kullanıldığında yara iyileştirici ve cilt yumuşatıcı etkiye sahiptir. Vitamin C ihtva ettiği için grip ve soğuk algınlığına iyi geliyor. A, B1, B2 ve B3 vitaminlerini de barındırıp karaciğere olumlu etkisi bilinmekterdir. Mürver çayı sinir sisteminin rahatlamasına neden olur. Pektin ve selüloz ihtiva etmesiyle vücuttaki ağır metal ve radyoaktif izotopların atılmasına vesile olur. Halk tıbbında podagra, hemoroit, prostat, bronşit, öksürük, ses kısıklığı gibi farklı hastalıklara uygulanıyor. Mürver çiçekleri genelde haziran, meyveleri ise ağustosta topnır. Bunun dışında mürverin kökleri de güzün çıkartılarak kurutulur ve ince ince kıyılır. Antikansarajoen etkisi vardır.