Domates üreticileri düşen fiyatlardan yakınırken, 23 yıldır yerinde duran patates fiyatları tavan yaptı. Hafta içinde tütün üreticileriyle ortak protesto düzenleyen sebzeciler, devletin ithal ürünlere sıkı denetim uygulamasını ve üretime gerekli teşvik sağlanmasını istedi.
Bulgaristan’da sera domatesi üretenler her sene kendi ürünlerinin pazardaki talep oranından oldukça memnundu. Bu yüzden de bu üretimden vazgeçenler bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar azdı. Bu sene sera domatesi üreticileri başta Plovdiv bölgesi olmak üzere fiyatların 0.20 lv.’ya kadar düşmesinin ardından satmaya hazırladıkları bütün domatesleri yollara döktü ve ‘Bedavaya satacağımıza bari yollara dökeriz, nasıl olsa satsak da zarardayız döksek de’ demişlerdi. Bu fiyat düşüklüğünün nedeninin arkasında üreticilerin çoğunun söylediğine göre yine yurt dışından yapılan ithalat yatıyor. Aytos Belediyesine bağlı Malka Polyana (Küçük Alan) köyü sakinleri de geçimlerini tarımcılıkla sağlıyor ve Burgas sebze pazarının domates ihtiyacının belli bir kısmını karşılıyor. Bu yılki fiyatlardan dolayı onlar da isyanda. Üreticilerden biri “Bu yıl sera domatesi üreticileri 20 yılın en kötü yılını yaşıyorlar. Bu sene fiyatları baltaladılar. Önce 1,80’e sattım, iki gün sonraki fiyatlar 1.70’e, 1.60’a düştü, derken 10 gün sonra fiyat birdenbire 0,50 leva oluverdi. Biz satmaya başladıktan iki gün sonra sebze pazarına iki tır domates geldi. Büyük ihtimalle yurt dışındandı. Ülkede, bu sektördeki tarım üreticileri zaten bellidir. Her yerde sera domatesi üretilemez, ama bu seneki fiyatlar gelen seneye de aynı kalırsa, bizden de belli başlı kişiler vazgeçecek üretimden.” sözlerine yer verdi.
Diğer bir bayan üretici ise her sene fiyatların 1 levanın altına düşmediğine, bu sene domateslerde başka ilaç kullandıklarına ve düşük verim elde ettiklerine değinerek, “Tarlalarda çalışırken, ürettiğimiz sebzeleri toplarken bel fıtığı olanlarımız var. Biz ekonomiye katkı sağlamak için didinelim en sonunda ürünlerimiz parasız satın alınsın. Bu tam bir rezalettir.” diye konuştu.
Sera domatesi üreticileri bu yıl kayıplarını nasıl kapatacaklarını düşünürken, patates rekor fiyata alıcı buluyor. Patateste, 23 yılın rekor fiyatının sebebini üreticiler şöyle açıklıyor: “Her sene aynı fiyata satılıyordu. Enflasyon her sene yükseliyor bizim fiyatlar yerinde sayıyordu. Bu yüzden çoğu insan patates üretimini bıraktı. Ülkedeki üretim açığını ise devlet Polonya, Romanya ve Makedonya patatesleriyle kapatmaya çalışıyordu. Bu yılki rekor fiyatın sebeplerinden biri de her yıl ithal edilen patatesin bu yıl aynı miktarda ithal edilmemesi ve ithal patateslerin kalitesizliğidir.”
Malka Polyana köyünden bir genç patates üreticisi, her sene 0.50 – 0.60 leva olan patateslerin bu yıl 1 – 1.50 leva fiyata satıldığını aktarıyor. Köyde 80 dekar civarında patates ekiliyor. Yıllardır fiyatların aynı seyretmesinden dolayı birçok kişi üretimden vaz geçmiş durumda. Polonya ve Romanya’dan ithal edilen patateslerin az ithal edildiğini ve düşük kalitede olduğunu söyleyen üreticiler, neredeyse pazara gelen herkesin yerli patatesi aradığını söylüyor.
30 yılını bu işe adamış olan Mehmet Musa Hüseyin “Bu işe bir kere tutunduk hiç de bırakmadım. Bu yıl, 30 yılın rekor fiyatı yaşandı, 30 yılın acısını çıkaramasak da yine belli bir kısmını telafi ederiz. Bizim ektiğimiz patatesin tohumları Hollanda ve Fransa tohumlarıdır. Bu cins tohumların kilosu 2 leva. Eskiden kilo başı aldığımız para komik bir rakamdı. Bu yıl, biz patates üreticileri olarak fiyattan memnunuz. Her yıl böyle bir fiyat farkının olması gerekiyor.” Burgas pazarının patates ihtiyacının büyük bir kısmını 2 Türk köyü karşılıyor. Bunlardan biri Malka Polyana, diğeri ise Jelyazovo.
Tütün ve sebze üreticileri ortak protestoya çıktı
Tarım üreticileri Tuna Köprüsü’nü hafta içinde bir saatliğine bloke etti. Tütün, sebze ve meyve üreticileri tarafından yapılan ortak protestolara cevap vermek için Tarım Bakanı Dimitır Grekov, Ruse’de hazır bulundu. Tütüncüler, AB’de tütün üreticileri arasında tek Avrupa teşviği almayacak ülke olmaları nedeniyle sokağa çıktı. Sebzeciler de üretimi destekleyecek somut önlemlerin alınmasını istedi. Göstericilerle görüşen Grekov, sebze ve meyve üretimiyle birlikte hayvan besiciliğinin de ülkenin 2014-2020 yılı programı için öncelikler arasında yer alacağını kaydetti.
Grekov, sadece Bulgaristan’ın değil, tüm AB üyesi ülkelerin 2014’den sonra Avrupa’dan tütün teşviği almayacağını kaydetti.
Bu yıl ve gelecek yıl tütün üreticilerini devletin desteklemeye devam edeceği teminatını veren Grekov, “Tütüncülük Bulgaristan’da birçok aileyi ilgilendiren önemli bir geçim kaynağıdır. Ülkede 31 bin tütün ürteticisi kayıtlıdır. Bu yüzden devlet yardım etmeye devam edecektir” dedi.
Sebzecilere de tavsiylerde bulunan Grekov, daha fazla destek alabilmek için birleşerek sebze ve meyve üreticileri dernekleri kurmalarını istedi. Tarım Bakanı Yardımcısı Bürhan Abazov, sebze ve meyve üreticileri için ise 2014’den itbaren yıllık 100 milyon Euro ile Avrupa fonlarından destek alacaklarını belirtti.
Beynur Süleyman/İlhan Şenol – ZAMAN BG
