Nehirlerde, denizlerde suyun kalitesini yani temizliğini iyileştirmek, plastik atıkları azaltmak, milyarlarca ağaç dikmek ve arıların geri dönmesini sağlamak. Şehirlerde yeşil alanlar kurmak ve daha fazla yenilenebilir enerji kaynakları kullanmak.
Yedimiz gıdaların daha sağlıklı olması için tarımı daha ekolojik yapacağız.
Bunlar AB’nin Onarım planında temel parametreleri oluşturmakta. Aynı zamanda pandemiden daha güçlü çıkma, ekonomilerimizi dönüştürme ve herkse yarar sağlayan bir Avrupa kurmak, diye anons ediyor önceliklerinde Avrupa Komisyonu.
Bu bağlamda Ruse’de bulunan “Baba Tonka” Matematik Lisesinde öğrenci olan Tsvetelina Milkova, Martina Pençeva ve Konstantin Georgiev stafor (stiripor) için bir alternatif geliştirdi. Adını ise biyo çözünür stafor koydular. Bunu yaparken kullandıkları malzemeler eski kağıt ve kurutulmuş deniz yosunları.
BNR Şumen’den Rozalina Çerneva gençlerle konuştu.
Söze ilk önce Tsvetelina başladı:
“İlk başlarda insanın doğaya verebilecekleri zararları araştırıyorduk. Ve birkaç yarışmaya katılmak için nasıl bir ürün geliştirebileceğimizi düşünüyorduk. Ve herkesin bildiği üzere plastiğin doğayı çok kirleten bir şey olduğunu gördük biz de. Ancak biz staforun doğayı en çok kirleten plastik türlerinden olduğunu ve bunun çok az kişi tarafından bilindiğini farkettik. Çünkü bu ürün doğayı kirletmekle kalmıyor, bazı hayvan türlerinin de yok olmasında rol oynuyor maalesef. Çünkü hayvanlar bu ufalanan maddeyi yiyecek zannederek yutuyorlar. Bu tabi ki doğada çözünmeyen bir plastik türü. Hatta geri dönüşüm süreci aşırı pahalı olduğundan Bulgaristan’da bu da yapılmıyor. Ve bunu değiştirmeyi denememiz gerektiğini düşündük”
Tsvetelina sözlerine şöyle devam etti:
“Deniz kenarlarında çok deniz yosunu var. birçok plajlarda bu yosunlar toplanıp çöp olarak atılıyor. Yani durum böyle olunca yosunlar ekosistemde kalmıyor. Bu yosunların zaten atıldığından dolayı biz acaba yosunları bu projede değerlendiremez miyiz diye düşündük. Atık olduğundan ve ücretsiz kullanabileceğimiz bir ham madde olduğundan deniz yosunu ve atık kağıt, geri dönüştürülmüş kağıt kullanmaya karar verdik.”
Martina Pençeva ve Konstantin Georgiev biyo staforun üretim teknolojisi ile ilgili konuştular. Martina şunları paylaştı:
“Eski defterleri, kullanılmış kağıtları geri dönüşüm teknolojisi ile değerlendirmeye karar verdik. Bu geri dönüşüm işlemini evlerimizde yapıyorduk. Ve stafor için hedefledimiz kıvama ulaşında birkaç yöntem denedik. Ateşte pişirmek, odada bırakıp kurumasını beklemek gibi farklı yöntemler denedik. Kağıtları ve yosunları öğütüyoruz, sonra karışımı kalıplara döküyoruz. Kurumaları için sıcak bir yerde odada bırakıyoruz.”
Konstantin Pençev fikir hakkında şunları paylaştı:
“Bu farklı şekillerde uygulanabilecek bir fikir. Şu anda testlere devam ediyoruz. Farklı karışımlar farklı kıvamları deniyoruz. Test süreçlerini tamamladıktan sonra planlarımızda finansman bulup üretime geçme düşüncesi de var…”
Kaynak: BNR Şumen, Rozalina Çerneva
Çeviri: Özlem Tefikova
