Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ankara’dan ayrılmadan önce Erdoğan ile birlikte ortak basın toplantısında önemli açıklamalar yaptı.
Putin, Avrupa gereken işbirliğini göstermediği ve ambargo uyguladığı için Avrupa’ya gaz verecek olan ve Güney Akım diye bilinen Bulgaristan doğalgaz hattı projesine başlamayacaklarını ve inşa etmeyeceklerini açıkladı.
Buna karşılık Türkiye’nin Yunan sınırına bir hat inşa edileceğini ve burada kurulacak dev çevrim santrali üzerinden isteyenin Rus doğal gazını alabileceğini anlattı. 1 Ocak’tan itibaren Türkiye’ye doğalgazda yüzde 6 indirim yapılacağını da müjdeledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yaptıkları görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenliyor. Toplantıda konuşan Putin Türkiye’ye 1 Ocak itibariyle doğalgaz fiyatlarında yüzde 6 indirim sağlayacaklarını söyledi.

İşte basın toplantısında yapılan açıklamadan satır başları:

ERDOĞAN:
Geçen konsey toplantımızdan bu yana hangi adımlar atıldı, hangi başlıklarda ilave gayret lazım, bunların hepsini böylece gerçekleştirmiş olduk. Rusya ile aramızda yıllık 32 milyar dolarlık bir ticaret hacmi mevcut.

Bunu süratle geliştirmemiz artırmamız, 2023 hedefi olarak da 100 milyar dolara ulaşmamızın gereğine yönelik siyasi irademiz mevcut. Bu konuları görüşme imkanımız oldu. Karşılıklı yatırımlarla ilgili adımları değerlendirdik.

Özellikle tabi ki enerji alımında Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 50’si doğalgazda Rusya’dan temin ediliyor. Bundan dolayı bizlerle buradaki farklılık hissedilir anlamda mevcut. 32 milyar dolardan 25 milyar dolar Rusya’dan bize, 7 milyar da bizden Rusya’ya. Orada ticaret hacminde açıklık söz konusu.

Şu anda biliyorsunuz Rusya’dan ülkemize turizm noktasında, gelenlerin miktarı birinci sıraya yükselmiş vaziyette. Türkiye’de hayata geçirdiğimiz en önemli ve stratejik yatırımlarından biri olan Akkuyu santraliyle ilgili, bir değerlendirmeyi yaptık. 3 yılı aşkın süredir devam eden bu çalışmaların bundan sonraki süreci dün ÇED’in onayıyla birlikte daha da artacak. Bununla ilgili olarak yine gerek başbakan, gerek ilgili bakanlarla müşterek çalışmayı yapacağız.

AKKUYU ÇED RAPORUNA ONAY
Akkuyu’da bir konuyu geçmeyeyim. Biliyorsunuz gençlerimiz eğitim alıyorlar Rusya’da, 200 gencimiz. Bu projeyi ellerine alıp götürecekler. Bunun yanında yeni mühendislerimizi bu ekip yetiştirecek. Böyle de bir hedefimiz var.

Bir diğer konu enerji de atacağımız adımlar. Bugüne kadar güney akım diye geçen, şu ana kadar engellenen süreçte de bizler bu akşam yaptığımız görüşmelerle birlikte dayanışma içerisinde, herhangi bir hukuki neticesi olmayan ama bu ön mutabakatla tarafların bir çalışma yapıp, süratle neticelendirip bu ön mutabakatı kesin mutabakata çevirmek için bir adım atacağız. Bu adımdan doğalgaz açığından istifade edebileceğimiz gibi Yunanistan sınırında bir dağıtım merkezi oluşturmayı, oradan o merkezden cevabın verilmesi noktasında ön mutabakatımız var.

Bir diğer konu, bölgesel sorunlarımız vardı. Bunları ele alma fırsatımız oldu. terör örgütlerini görüşme imkanımız oldu. Suriye ırak sorununu ele alma imkanımız oldu. Bunların değerlendirmesini aramızda yaptık.

Kırım halkına yönelik her türlü elde edilmeyen hakları biz veriyoruz, vermeye de hazırız dediler. Bizim kişilere belli menfaat çıkarmak değil kırım halkının bütününe menfaat sağlamak, yani kırım tatarlarının dilini resmi dil olarak kabul ettiklerini, yerleşim noktasındaki sıkıntıları giderdiklerini, burada herhangi bir sıkıntı olması halinde de biz direkt olarak görüşebiliriz dediler. Bu konuda da mutabakatımız olduğunu gördük. Açık ve samimi diyalog içerisinde bu görüşmelerimizi devam ettirdik.

Tabi Ukrayna’daki krizin uluslararası hukuk temelinde çözülmesi, barış ve huzurun tesisi için de önemli bir vizyon sunan Mins mutabakatına herkesin riayet etmesi konusunda da hemfikir olduğumuzu burada rahatlıkla söyleyebilirim. Bölgesel konulardaki bu temaslarımızı bundan sonraki süreçte de sürdürme, krizlere çözüm üretmede ortak adımlar atma noktasındaki gayretleri gördüm.

PUTİN:

Milli paralarla ticaretin artırılması çok önemli bir konu. İlgili finansal kurumların faaliyetlerini teşvik edeceğiz.
İnternetin Türkçe kısmında Rusya Yandex sisteminde önemli bir şekilde faaliyet gösteriyor.
Türk müteahhitler Rusya pazarında önemli bir faaliyet gösteriyor. Sadece Soçi olimpiyatlarında Türk müteahhitler 3 milyar dolarlık yatırıma imza attılar.
Turizm alanında da ülkemizin halkları arasında direkt temaslar sürüyor. 4 milyon Rus turist Türkiye’ye ziyaret yapıyor. Bizim vatandaşlarımız şu anda Türkiye’de ilk sırada.
2016’da karşılıklı olarak turizm yılı gerçekleştirmeyi planlıyoruz.
Bazı konulara farklı bakıyoruz ama güncel kritik krizlerin çözülmesinde yaklaşımımız yakın.

SORU VE CEVAP

Güney Akım’la ilgili kaderi nedir. Sürpriz bir şekilde bir gelişmeyi öğrendik. Kaderi nedir?
Zor finansal şartlar bu projeye olumsuz yansıyabilir mi?

PUTİN:

AB komisyonunu tutumu bu konuda olumsuzdu. Destek olmadılar ve engel oldular. AB bunu istemiyorsa demektir ki bu proje gerçekleştirilmeyecek.
Demektir ki biz enerji kaynaklarımızı dünyanın başka ülkelerine yönlendireceğiz.
Bu bizim Avrupalı dostlarımızın tercihidir.
Bulgar dostlarımız mutlaka Güney Akım’da yardımcı olacaklarını söylüyorlardı ama maalesef olmadı.
Bulgaristan’ın doğrudan edeceği kar senede 400 milyon Euro’ydu.
Türkiye’de tüketim artmakta ve bizim ortaklarımız enerji ihtiyaçlarını biliyor ve biz bunu karşılamaya hazırız.
Hem mavi akım hem de yeni bir hat kurmakta Türk ortaklarımıza yardımcı olacağız.
Eğer uygun görürlerse Yunanistan Türkiye sınırında bir gaz dağıtım istasyonu kuracaklar. Ama tabi bu ayrı bir çalışa gerçekleştiren bir konu.
Bizim iş birliğimiz arttıkça stratejik ortağımız olan Türkiye’ye indirim uygulayacağız.
1 Ocak’tan itibaren yüzde 6, sonra bu oran artabilir.
Akkuyu’da 20 milyar dolarlık bir proje söz konusu. Rusya hiçbir şekilde bu projeden vazgeçmiyor. Biz bu projenin desteklenmesi konusunda her türlü desteği yapacak. Eminim ileride de projenin güvenliği konusunda Fukuşima sonrası teknolojileri uyguluyoruz. Güvenlik konusunda korkunuz olmasın.
Suriye konusunda görüştüğünüzü söylediniz. Bu konuda daha ayrıntılı bir açıklama yapar mısınız? Ticareti 100 milyara dolara çıkarmak istiyorsunuz. Bunu siyasi irade engelleyebilir mi bazı konularda tutum ayrılıkları varsa?

ERDOĞAN:

100 milyar hedefi 2023 hedefi.
Suriye koşunda 4 yıllık süreç içinde birçok görüşmemiz oldu. Şu anda Suriye’deki zulmeden katleden mevcut yönetimin yaptıklarını ortaya koydum.
Sayın başkanın farklı değerlendirmeleri var. Suriye’deki sorunun çözümü konusunda mutabıkız. Nasıl yapılacağı konusunda sıkıntılarımız var.
DEAŞ terör örgütü konusunda aynı kanaatlere sahibiz. Terörle mücadele konusunda sıkıntımız yok.
Bu işi çözmek için insani vicdani noktada bakmamız lazım.
Esed giderse ne olur tarzı yaklaşım çok çok yanlış bir yaklaşım. Şu hale Suriye Esed’le geldi. 300 bini aşkın ölüye Esed’le geldi. Yakılmış yıkılmış bir Suriye var.
Benim ülkem bunu bedelini ödüyor. 1 milyon 600 bin kişi benim ülkemde. Şu ana kadar 5 milyar dolar harcadık. Dünyadan bize gelen 200 milyon dolar.
Esed rejimini yok farz etmek gerekir. Esed’le birlikte netice almak mümkün değil.
Rusya ile dayanışmamız bu konuda önem arz ediyor. Dünyada 141 ülke muhalifleri destekliyor.

PUTİN:

Suriye’deki durumun normal olmadığı konusunda ortak düşüncemiz mevcut. Orada çeşitli terör gruplarının güçlenmesini istemiyoruz Irak’taki gibi.
Mesele şu orada yaşayan tüm insanlar nasıl kendilerini güvende hissedebilirler ve yönetimde nasıl eşit olurlar iş birliği yapmalıyız.
100 milyar dolar hedefi çok zor bir hedef. bugün ekonomi bakanlarımız ilgili belgelere imza attılar.
Bu çok zor bir hedef ama ulaşılabilir bir hedef.
Bazı alanlarda büyük potansiyellerimiz mevcut ama bunlar doğru düzgün ele alınamadı. Mesela tarım ticareti konusunda Rusya pazarlarını açmaya hazır. Ama bazı bürokratik engelleri aşmalıyız.
Beraber çalışabileceğimiz çok alanlar var.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu ile görüşen Putin, Erdoğan’la birlikte üst düzey işbirliği konseyi toplantısına katıldı.

İki lider, şu sıralar toplatının ardından düzenlenen basın toplantısında konuşuyor.

Sözü ilk olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan aldı. Erdoğan şunları söyledi:

“Ticaret açığının giderilmesi konusunda neler yapılabileceğini konuştuk. Şu anda Rusya’dan ülkemize turizm noktasında, Rusya’dan gelenler birinci sıraya yükselmiş durumda. Bunun bu yıl daha da artması bekleniyor.

Nükleer santralle ilgili ÇED raporu tamamlandı. Türkiye’de hayata geçirdiğimiz en önemli ve stratejik yatırımlarımızdan biri olan Akkuyu Nükleer Enerji Santrali ile ilgili geniş detaylı bir çalışmayı yaptık. 3 yılı aşkın bir süredir devam eden bu çalışmaların bundan sonraki süreci, dün ÇED’in onaylanmasıyla daha da artacak.

Akkuyu’da gençlerimiz Rusya’da eğitim alıyor. 200 civarında genç Türkiye’ye dönüp bu projeyi götürecekler. Yeni mühendislerimizi de bu ekip yetiştirecek.

Enerjide atacağımız adımlar çok önemli. Bugüne kadar ‘Güney Akım’ diye geçen ama şu ana kadar şu veya bu nedenlerle engellenen süreçte de bizler bu akşam yaptığımız görüşmelerle dayanışma içerisinde, herhangi bir hukuki neticesi olmayan ama ön mutabakatla tarafların bir çalışma yapıp, süratle kısa zamanda neticelendirip bu ön mutabakatı daha sonra kesin bir mutabakata çevirmek suretiyle bir adım atacağız. Bu adımdan Türkiye olarak doğalgaz açığımızda bizler istifade edeceğimiz gibi Yunanistan sınırında, Türkiye topraklarında bir dağıtım merkezi, bir hat oluşturmayı ve oradan talep neyse bu talebe göre o merkezden cevabın verilmesi noktasında da bir ön mutabakatımız var.

Bölgesel sorunları ele aldık. Suriye ve Irak sorununun değerlendirmesini aramızda yaptık. Bir diğer önemli başlık da Kırım’dı. Kırım Tatarlarıyla ilgili konuyu geniş bir biçimde ele aldık. Kırım halkına bugüne kadar elde edilmeyen hakları vermeye hazırız dediler. Kırım Tatarlarının dilini resmi dil olarak kabul ettiklerini, yerleşimle ilgili sorunlarını gidereceklerini söylediler.

Türkiye ile Rusya arasında karşılıklı güvene dayalı ilişkiler bölge istikrarına da katkıda bulunacaktır.”

Ardından söz alan Putin ise doğalgazda indirime gidileceği müjdesini verdi. Putin şunları söyledi:

“Kapsamlı ve yapıcı bir görüşme oldu. Birçok önemli belge imzaladık. Türkiye Rusya’nın en büyük önemli ortaklarından biri. Türkiye piyasasına hem doğalgaz ve petrol ürünleri tedarik ediyoruz. Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılamak için Gazprom’un Mavi Akım boru hattının kapasitesini artırmak için mutabakata vardık. Türkiye’nin talebi üzerine 3 milyar metreküp ilave gaz sağlayacağız.

Türk ortaklarımızla enerji işbirliği ile ilgili, 1 Ocak itibarıyla doğalgaz fiyatlarında yüzde 6 indirim sağlayacağız. Buna yönelik görüşmelerimiz devam edecek.”

ERDOĞAN: FARKLI DÜŞÜNÜYORUZ
Toplantının soru-cevap kısmında Erdoğan’a başta Suriye olmak üzere bölgedeki gelişmeler soruldu.

Teröre karşı ortak hareket edilmesi gerektiğine işaret eden Erdoğan, şunları kaydetti:

“Terör estiren rejimin tutumunu açıkça ortaya koydum. Sayın Başkan’la bu konuda bazı görüş farklılıklarımız var. Bütün ülkelerin terör eylemlerine karşı bir ortak mücadele platformu oluşturmaları şart. Rusya, Türkiye ve İran’ın üzerinde önemli görevler var. Olaya mezhebi açıdan bakmaya kalkarsak bu işi çözemeyiz.

İnsani ve vicdani açıdan bu konuya bakmalıyız. Eses giderse ne olur gibi bir yaklaşım çok yanlış bir yaklaşım. 300 bin kişi Esed yönetimi nedeniyle hayatını kaybetti. Burada bir başarı yok. Tarih medeniyet hepsi yok edilmiş vaziyette. Benim ülkem bunun bedelini ödüyor. 1.6 milyon insan şu anda benim ülkemde. Göçü biz alıyoruz. Bu bölgede sıkıntı devam ediyor. Bizim Rusya ile dayanışmamız önem arz ediyor. Esed rejimini yok farz etmek gerekiyor. Biz Suriye’ye yönelik tavrımızı devam ettiyoruz.”