Bulgaristan’da mazot fiyatları rekor ölçüde düştü. Geçen hafta psikolojik taban sınır sayılan 2 levadan (1.01 euro) satıldı. Benzincilerde mazot dizel fiyatı litre başına iki levadan satıldı. Bu haberde bir sansasyon yok, dünyanın her yerinde petrol fiyatı varilde 50 dolar düştü, hatta 40 dolara inmesi bekleniyor. Bu altı yıldan beri görülmedik ucuz bir fiyat. Bulgaristan açısından bu düşüş iyi mi kötü mü? Kazanacak mı, yoksa kaybedecek mi ülke bu fiyat düşüşünden. Tek taraflı bir cevap vermek zor.
Bloomberg haber ajansına göre, Bulgaristan, petrol fiyatlarının çökmesinden karlı çıkacak ülkelerin listesinde bulunuyor. Hatta petrol fiyatının düşüşü GSYH’nın %0.8 – 0.9 artışına dahi neden olabilir. Hükümetin ekonomi büyümedeki ihtiyatlı tahminlerinleri karşısında bu olumlu bir eğilim. Ucuz petrol ülke ekonomik büyümeyi iki kat yükseltebilir. Bazı ekonomi gözlemciler pek iyimser değil. Yakıtın dramatik fiyat düşüşü tedirgi ediyor onları. Bir yıldan beri süren deflasyon düşündürücü. Negatif enflasyon ekonomi için bir darbe. Avrupa Merkez Bankası bu durumdan kaçıyor. Deflasyon ekonomi için zararlı, iş sektöründe büyüme etkenleri durduruyor. Kısa vadede talep artabilir, fakat üretim ve ticarette etkinlik düşebilir, şirket gelirleri azalabilir ve işçi sayısının azaltılmasına kadar gidilir.
Petrol fiyatının ucuzlaması devlet gelirlerini de doğrudan etkileyecek. Petrolle ticaret yapan veya petrol üretiminde yer alan iş sektörünin hazineye verecekleri vergi azalacak.
Devlet bütçesi petrolden gelirleri varil başına 90 dolar olarak hesaplandı. Bu fiyat şimdiki ucuz fiyattan neredeyse iki kat az. Uzun vadede petrol fiyatların çökmesi bütçe için tedirginlik yaratıyor, çünkü bütçeye daha az KDV girecek. Bulgar Petrol ve Gaz Birliği Müdürü Andrey Delçev sonuçta devletin eline daha az para gireceğini, sosyal politika, eğitim, güvenlik, kamu yönetimi, adalet gibi konulardaki çalışmalara daha az para aktarılacağını kaydetti. Petrol fiyatının düşmesinden yararlı çıkacakalr var elbet. Ulaştırma sektöründe üretim gidereri azalacak, yakıt fiyatının ucuzlamasıyla bu iş sektörüne teşvikler sunulacak.
Geçen yaz ortasında fiyatların düşüşü iyice belirgin hal aldı. Fakat o zamandan beri Bulgaristan’da ulaştırma fiyatları, yani biletler azla ucuzlamadı. Turizm de bu işten kazançlı çıkacak. Turistik paketler fiyatındaki büyük bir miktar ulaşım için veriliyor.
Türkçesi: Sevda Dükkancı