Dr.Halide ÜMİTFER
Biz eritme politikası devam ediyor derken, bunun yalnız ilimlerimiz ve soyadlarımızı kapsadığını hiç düşünmedik. Müslüman mallarının her kıymığı bizim öz kimliğimizden parçadır, koparılamaz, vermeyiz, vermeyeceğiz. Hiç kimseye sormadan el konan taşınmazlarımızı iade etmek için “halka sormak” isteyenlerin adaletine inanmıyoruz. Hiçbir adalet halka tapu vermemiştir, tapu kişiye, tüzel kişiye ve kurumlara verilir. Tapu imzalayan kalem taş, sopa değildir ve olamaz.
Bulgarcadan çeviridir.
“Presa” gazetesi, 8 Mart 2014, Sofya.
Bulgaristan Cumhuriyeti Halk Meclisi Dini İşler Komisyon Başkanı Plamen Slavov ile bir söyleşi.
DİNİ KURUMLARIN TAŞINMAZLARI KONUSUNDA BSP İLE HÖH / DPS
PARTİLERİNİN GÖRÜŞLERİ TABAN TABANA ZITTIR
Gazeteci Vanya DRAGANOVA.
Soru: Sayın Savov devlette o kadar çok işimiz varken, NEDEN Karlovo, Plovdiv ve ülkemizin daha birçok yerinde etnik gerginlik kükreten, din kurumlarının taşınmazlarının geri verilmesi sorunu gündem oluşturdu?
Yanıt: Önce, Karlovo’da “Kurşun Cami”nin iade edilmesi de bunlar arasında olmakla birlikte, ülkenin birçok yerleşim yerinde MAL VE MÜLKLERİNİN geri verilmesi isteğiyle Baş Müftülüğün hukuk davaları, 39. Halk Meclisi tarafından, 2002 yılında kabul edilen ve hala yürürlükte olan Din KurumlarI Yasasına göre açıldı. Bu bakıma, bu hukuk davaları ile parlamento komisyonlarına sunulan ve ORADA ancak birinci oylamada tartışılan yasa değişiklikleri arasında herhangi bir bağlantı kurulması doğru olmaz.
Soru: Bunun böyle olmasına karşın, Meclis Başkanı Mihail Mikov ve bir grup milletvekilinin yasa önerisi din kurumlarının yeni yeni taşınmaz sahibi olmalarına kapı açıyor. Sizin yasa öneriniz ise, kültür anıtlarını iade edilecek mülkler cetvelden çıkarsa da, din kurumlarının mal mülklerini geri alma iştahları git gide daha da artıyor..
Yanıt: Her öneri, parlamentoda Genel Kurulu’nda ikinci oylamadan sonra yasalaşır, sunulan yasa önerilerimiz halen Genel Kurul gündemine alınmamıştır. Bundan dolayı şimdiki aşamada her şey tartışma konusudur. Önerilen değişiklikler, devlet ile Kutsal Sin od, Baş Müftülük ve öteki dinsel kurumları arasında yürütülen diyalogun bir sonucudur. 2002 yılından sonra din cemaatleri tarafından öne sürülen birçok sorunla birlikte, taşınmazlar sorununa çözümü de onlar sunacaktır.
Soru: Bir kilisede papazlarla münasebetlerin düzenlenmesini konu eden Mikov’un yasa önerisini göz önünde bulundurduğunuzda, bu kurum içi bir sorun olduğundan dolayı, sıradan insanları pek ilgilendirdiği kanısında değilim. Plovdiv’te Cuma Cami’ye taş ve bombacıklar atanlar canilerin ve toprakların iade edilmesini protesto ediyordu.
Yanıt: Öyledir, bundan dolayı bizim önerilerimiz de toplumun ruh haline uyumlu olarak hazırlanmıştır. Bulgaristan Sosyalist Partisi milletvekilleri grubundan Dimitır Dıbov ve Tatyana Burucieva ile birlikte meclise sunduğumuz yasa önerisinde, hiç kimsenin hangi dine ait olduğuna bakılmaksızın, halka açık devlet ve kamu mülkü olan kültür anıtlarına, tarihsel belleğimizin, ulusal kimliğimizin veya herhangi bir kültürel ya da bilimsel değerin taşıyıcısı olan kültür abidelerini eşit kullanma hakkı tanıyoruz.
Soru: Ben, Plovdiv İl Mahkemesi’nin ülkemizde emsal teşkil eden bir örnek olmamasına karşın, Karlovo’da “Kurşun Cami”yi Baş Müftülüğe geri vermeyi karara bağladığına göre, sizin sunduğunuz yasa önerisinin Minkov’un yasa önerisiyle yanan ocağı söndürmeye çalışıyor izlenimiyle kaldım. Mikov’un yasa önerisinde din kurumlarına tam şu “Kurşun Cami” örneğinde olduğu gibi, din anıtlarının da geri verilmesi kapısı açık tutuluyor.
Yanıt: Öyle değil. Bu iki yasa önerisine, iki öneri sunma hakkımız vardır, bu hakkımızı kullanmış olmamız gibi, bakmanız gerekir. Bizim yasa önerimizde, biz Kültür Bakanlığı, Ulusal Belediyeler Konseyi Başkanlığı, Bulgar Bilimler Akademisi, ulusal müzeler ve kültür anıtlarının halka açık devlet ve belediye mülkleri olarak korunmasını isteyen diğer kurumların istekleri dikkate alınmıştır. Biz, devlet, Bulgar Ortodoks Kilisesi ve öteki dinsel kurumlar arasında kamu çıkarlarında denge aradık. “Kurşun Cami” ile ilgili olarak ise, Filibe İl Mahkemesi’nde Karlovo Belediyesinin hakları hukuksal açıdan olmak üzere iyi hazırlıklı avukatlarla, gerekli olan evraklar sunularak ve bilirkişi raporları ve tanık ifadeleriyle gereği gibi savunulamadı. İkinci dereceli mahkemede, hukuksal savunma daha yüksek bir derecedeydi ve şimdi Filibe İstimdat Mahkemesi kararını bekliyoruz.
Soru: Hazırladığınız yasa önerisinin eleştirmeni olan kişilerin din kurumları kültürel geçmişimizden olan taşınmazlarını geri alamasalar bile binlerce dönüm toprağı geri alabilecekler iddiasına nasıl yanıt verebilirsiniz?
Yanıt: Bundan sonra yapılacak olanlar, ilgili tarafların hepsiyle, Bulgar vatandaşlarıyla, sivil toplum örgütleriyle diyalog halinde çözüm aramak olacaktır. Ve bu yasama girişimlerimiz, ancak Genel Kurul’da gerekli çoğunluk sağlandıktan sonra uygulanacaktır. Öyle ki, bu sorun yalnız bir ya da iki meclis grubu tarafından çözülemez ve milletvekillerinden ezici çoğunluk oyu alınması şarttır.
Soru: Diğer meclis gruplarıyla diyalog ve uyum sağlanmazdan önce, sizin parlamento grubunuzun 2 yasa önerisi olduğuna göre, Bulgar Sosyalist Partisi içinde ne yapılması üstüne görüş birliği sağlanmışımdı?
.
Yanıt: Bu, bir sorun teşkil etmez.
Soru: Hak ve özgürlükler Hareketi (HÖH / DPS) ile bu konuda diyalog kurdunuz mu?
Yanıt: HÖH / DPS milletvekilleri, hem Meclis Kültür Komisyonunda hem de Din İşleri Komisyonunda bizim yasa önerimize karşı oy kullandılar. Görüldüğü üzere kültür anıtlarının halka açık mülkiyet olarak muhafaza edilmesini istemiyorlar. Fakat önerdiğimiz metinlere Genel Kurulda her milletvekilinde oy istenecektir.
Soru: Yasa önerinize GERB milletvekillerinden destek isteyecek misiniz?
Yanıt: Milletvekillerinin hepsinden destek isteyeceğiz. Ötesi vicdan meselesidir.
Soru: Dinsel işler yasa önerisi değişiklikleri hükümet ortaklığını sallamasın?
Yanıt: Hükümeti yıkamaz, çünkü meclis usulü birinci ve ikinci oylama arasında yapılan tartışmalarda var olan görüş ayrılıklarını aşılma ya da asgariye indirme imkânı tanıyor.
Soru: Sinod ile Baş Müftülük, kültür anıtı olan mülk sahibi olma haklarını ellerinden alan önerinizle aynı görüşte olmadıklarını açık olarak beyan ediyorlar.
Yanıt: Evet onlar kendi menfaatlerini savunuyor ve biz onların görüşlerini biliyoruz. Aynı zamanda Bulgar kamuoyunun, ters görüşte olan kurumların görüşlerini de biliyoruz.
Soru: Metropolit Nikolay’ın, tasvip etmediği insanlarla ilgili yaptığına göre, bir aynin sonunda sizi lanetleyebileceğinden korkmuyor musunuz?
Yanıt: Kutsal Sin od, Baş Müftülük, Katolik Kilise Episkop Konferansı, Yahudi Merkez Ruhani Konseyi, Ermeni Havariler Ortodoks Kilisesi ve Birleşik Evangelist Kiliselerin temsilcileriyle görüşmelerimizde uyum sağlama isteğimizi açıkladık. Bir de kendilerine yasa önerilerimiz görüşülürken aldığımız eleştiriler ve onaylamayanların görüşleri üstüne fikirlerimizi ilettik. Öyle ki, bu kurumlar, ülkedeki gerginlik ve Bulgar kamuoyundaki korkular üstüne bilgi sahibidir. Karşılıklı anlayış nokrasında buluşacağımızı umut ediyoruz.
NOT: Dini İşler Komisyon Başkanı Plamen Simyonov kimdir?
Simyonov Karlovo şehri eski Belediye Başkanıdır.
