BGSAM
Mihail Ivanov, hayatını Bulgaristan’daki azınlıkların haklarını savunmaya ve onlara adalet getirmeye adayan bir isimdir. “Yeniden Doğuş Süreci”nin araştırmacısı olan Ivanov, bu tarihi olayları yalnızca belgelemekle kalmamış, aynı zamanda Bulgaristan’daki Türklerin ve diğer azınlıkların haklarını korumak için mücadele etmiş bir isimdir. Hem araştırmacı hem de aktif bir siyasi figür olarak, Bulgaristan’daki dönüşüm sürecinde önemli roller üstlenmiştir.
1989 yılında komünist rejimin çöküşünün ardından, Mihail Ivanov’un rolü daha da belirginleşmiştir. 3 Ocak 1990 ile 14 Mayıs 1990 tarihleri arasında yapılan Ulusal Yuvarlak Masa görüşmelerine katılan Ivanov, demokratik geçişin sağlanmasında aktif bir rol oynamıştır. Bu süreçte, Bulgaristan’ın eski komünist partisi BCP (Bulgar Komünist Partisi) ve yeni kurulan Demokratik Güçler Birliği (SDS) arasındaki müzakerelerde yer almıştır. Ulusal Yuvarlak Masa, sadece ilk serbest seçimlerin düzenlenmesiyle ilgili değil, aynı zamanda komünist rejiminin yol açtığı büyük sorunları, özellikle de zorla asimile edilen Müslüman nüfusun haklarını yeniden tanımak için de önemli bir platform olmuştur.
Mihail Ivanov, komünist rejimin “Yeniden Doğuş Süreci” olarak adlandırdığı zorla asimilasyon politikalarının açtığı yaraları iyileştirmeye yönelik önemli adımlar atmıştır. 1990 yılının 4 Mart’ında, Bulgaristan Türkleri, isimlerinin geri verilmesi talebiyle Sofya’da Parlamento önünde büyük bir gösteri düzenlemişti. Bu gösteriye verilen yanıt, Bulgar parlamentosunun İsimlerin Geri Verilmesi Yasası’nı kabul etmesiyle somutlaşmıştır. Ivanov, bu yasaların kabul edilmesinde önemli bir rol oynamış ve kurduğu Ulusal Uzlaşma Komitesi’nin sekreteri olarak, etnik çatışmaları sona erdirmek ve Müslüman nüfusun haklarını garanti altına almak için çaba sarf etmiştir.
Mihail Ivanov, yasaların kabulü sırasında yaşanan önemli bir olayı da hatırlıyor: Ahmet Doğan, yeni kurulan Hak ve Özgürlükler Hareketi’nin lideri olarak, göstericilere meydandan ayrılmalarını çağırmış ve bu çağrıya halk tarafından tepki gösterilmiştir. Ancak, yasaların kabul edilmesinin ardından Doğan, “Kardeşler, biz kazandık, yasa kabul edildi!” diyerek zafer ilan etmiştir. Bu an, sadece bir siyasi zafer değil, aynı zamanda Bulgaristan’daki Türk halkının haklarının geri verilmesi adına atılmış büyük bir adımdı.
Bu dönemde Ivanov, o zamanlar Sosyalist Cumhurbaşkanı olan Jelyu Jelev’in de en yakın danışmanlarından biriydi. Jelev, Bulgaristan’ın demokratikleşme sürecinde önemli bir figürken, Ivanov’un rehberliği ve bilgisi, azınlık hakları ve etnik meseleler konusunda kritik bir rol oynamıştır. Ivanov’un danışmanlık yaptığı bu dönemde, hem Bulgaristan’ın içindeki azınlıklar hem de yurtdışındaki Bulgarlar için adaletin sağlanması yolunda önemli adımlar atılmıştır.
Bugün Mihail Ivanov, sadece bir araştırmacı değil, aynı zamanda geçmişin hatırlanması için önemli bir kaynak oluşturan bir isimdir. Topladığı medya arşivini başkalarına sunarak, gelecek nesillere bu tarihî olayların unutulmamasını sağlamaktadır. Onun mücadelesi, sadece bir dönemin sonlanması değil, aynı zamanda bir halkın kimliğini, kültürünü ve haklarını savunma çabasıdır. Ivanov, mücadeleye sadece kendi döneminde değil, geleceğe de ışık tutmak için devam etmektedir.
Mihail Ivanov’un hayatı, azınlık hakları için verilen mücadelenin simgesidir. Onun çabaları, Bulgaristan’daki azınlıkların haklarının korunması için gösterilen kararlı bir direniştir. Ivanov’un çalışmaları ve katkıları, sadece Bulgaristan Türkleri için değil, tüm azınlıklar için adaletin peşinden gitmenin ne kadar önemli olduğunu gösteren bir örnektir. Onun mücadelesi, tarih boyunca hak arayan ve kimliğini savunan herkese ilham vermeye devam etmektedir.
