Ertaş ÇAKIR
Tarih: 11 Mayıs 2017
Konu: Demokrasi kurallarından hangisi çiğnenebilir?
Yüksek matematik okuyanlardan birkaç kişiye spordum.
- Yüzdeyi kim bulmuş? Cevap verebilene rastlamadım.
Gençliğimde matematik kurslarına gidiyordum. Hocam bir yerden bir matematik dünyası haritası kopyalamış ve değişik matematik işlem ve işlevlerini bu haritaya deniz, okyanus, kıta, ada ve ülke adları gibi işaretlemişti. Bu işlem ve işlevlerin içinden akan ırmaklar da vardı ve onlara da isimler bulmuştu.
Daha açık olmamı istiyorsanız, aklımda kaldığınca, hocam Grönland Adasına “İntegral”, Mısır’a “Pisagor Teoremi”, İtalya’ya “Vektör Teoremi” vb vb isimler vermişti. Şimdi kendimi fazla zorlasam da, “yüzdenin” bu matematik dünyası haritasının tam neresine yerleştirilmiş olduğunu söylemekte zorlanıyorum. Ne var ki, 2017 yılında gazete haber ve yorumlarında ve TV ekranında en sık kullanılan matematik teriminin “yüzde” olduğu söyleyebiliriz.
Bir defa Türkiye referandumundan sonra % 48.6 ile % 51.4 tartışması asla unutulamaz. Fransa Başkan seçiminde makas % 33 ile % 67 gibi açılınca sanki durum biraz huzur buldu. Bir yıllık gecikmeden sonra, geçen yılın Aralık ayında Makedonya’da yapılan erken genel seçimlerde, 10 yıl iktidarda kalan VMRO-DPMNE –sağ kanat partisi ile sol parti -Sosyal Demokratların aldığı oylar arasındaki fark yalnızca % 1 olunca, kızışan siyasi bunalımdan çıkıp hükümet kurmaya formül bulunamadı. Matematiksel ifadesi % 1 olan bir fark, toplumu, meclisi ve devleti kilitledi, gösterilere, fener alaylarına, meclis baskınlarına neden olurken yumruklar oynadı, yer yer yüzler morardı, demokrasi halısına kandamlaları düştü.
Bunalımdan çıkmak için son hamle olarak, Üsküp meclis başkanlığına iktidar yolunda ortaklık kuran 3 Arnavut partisinin lideri olarak kabul edilen, eski savunma bakanı, Arnavut asıllı Talat Caferi seçildi. Hükümet kurma yolunu açmaya çalışan Sosyal Demokratlarla Arnavut azınlık partileri 120 milletvekili olan mecliste 67 imzalı bir dilekçeyle Cumhurbaşkanı Georgi İvanov’tan hükümet kurma yetkisi istediler ama alamadılar. Bu küçük Balkan ülkesi Anayasasına göre, Cumhurbaşkanı İvanov’un hükümet kurma görevini son seçimde en fazla oy alan parti başkanına, bunu gerçekleştiremediği durumda da, sıradaki ikinci partiye vermesi gerekirken, bunu yapmayarak Anayasayı çiğnemesinden neler doğabilir?
İkinci Parti olan Sosyal Demokratların lideri Zoran Zaev, son meclis baskınında yüzüne vurulan yumruklardan ve kaşının patlamasından sonra meydana gelen şişkinliğe aldırmadan, hükümet kurmak için gerekli çoğunluğu buldum diyerek “zafer yumruğu” kaldırdı. Mecliste, kendi partisinin 49 sandalyesi olan ve 3 Arnavut partisinden de toplam 18 imza alan Zoran Zaev başbakan olmaya hazırım sinyalini verdi.
Bu haberi bütün Avrupa ajansları tekrarlayarak yayarken, “Hür Avrupa” radyosu Cumhurbaşkanı G. İvanovla bir söyleşi yayınladı ve “Cumhurbaşkanının, Sosyal Demokratlar lideri Zoran Zaev’e hükümet kurma yetkisi vermeyeceğini” duyurdu.
Yeri gelmişken şunu hatırlatmamız yerinde olur, Cumhurbaşkanı İvanov, son haftalarda Üsküp’te kargaşa yaratan, meclisi basan ve kan döken, iktidardan yasal yollarla çekilmek istemeyen, 2007’den beri iktidarda bulunan VMRO-DPMNE partisindendir.
VMRO-DPMNE partisi lideri Gruevski, 5 ay önce yapılan erken seçimde parlamenter çoğunluk sağlayamadığı gibi, mecliste sandalyesi olan 3 Arnavut azınlık partisinin hiç biri ile de uzlaşama sağlayamadı.
Azınlık partileri Arnavut dilinin Makedonya’da ikinci resmi dil olmasında direniyorlar.
Makedonya parlamento binasına yapılan son saldırıyı yorumlayan “Yeni Makedonya” (Nova Makedonya) gazetesi “Bu taşlı sopalı hücum, iyi planlanmış ve hedefinde milletvekillerini linç etmek olan bir saldırıydı,” diye yazdı. Kan dökenlerden 40 kişi tutuklandı. Haber ajansları, saldırının ardındaki kişinin eski başbakan Gruevski olduğunu duyurdu.
10 Mayıs 2017 itibarıyla Makedonya’da, meclis çoğunluğu sağlanmış olmasına rağmen, Cumhurbaşkanı’nın Anayasa’da yer almayan gerekçelerle Sosyal Demokrat Partisi lideri Z. Zaev’e kabine kurma yetkisi vermediği için, hükümet kurma çabaları yeni bir bunalım aşamasına tırmanmış bulunuyor. % 1 gibi bir farktan doğan, 5 aydan beri süren ve Anayasa’nın rafa kaldırılmasına neden olan bu gelişmeler, siyasi gözlemcilerin kanısına göre, ancak yeni bir Anayasa ihlali ile aşılabilir. Bu da şudur:
Makedonya parlamentosunda sağlanan çoğunluk Bakanlar Kurulu’nu ilan edip Meclis Başkanı Talat Caferi önünde yemin ederek, göreve başlamalıdır. Gelişmelerin peşindeyiz. % 1’le yol kesmek yasalsa, sağlanan kesin meclis çoğunluğu ile hükümet kurmak da yasal sayılmalıdır. Bakalım görelim.
