Dicle Çayı ile Urmu Gölü arasında ayrı ayrı beylikler hâlinde yaşayan çok sayıda Gutti boyu, belirli zamanlarda Akat ve Elam Devletlerinin hücumlarına maruz kalır, tüm malları yağmalanırdı. Hem Akat, hem de Elam yazılı eserlerinde gösterilir ki, Guttilerin ülkesinde 70 boyla vuruşmuşlar. Elbette, bu boyların hepsi ayrıca “Gutti” olarak adlandırılmıyordu. Sonraki kaynaklar göstermektedir ki, bazı yazılarda “Gutti” adı, o devirde bu arazilerde yaşayan Subar, Turuk (Türk), Kuman, Barı, Borü, Gargar, Azer, Zengi vs. Türk boylarının umumî adı olarak kullanılmıştır. M.Ö. XXIII. asrın sonunda yabancı işgalcilere karşı, kendi tarafında 70 boyu birleştiren Gutti Beyliği, kısa bir süre sonra güçlü bir devlet kurmayı başarmıştır.

Gutti ve Lulu ülkelerine belirli zamanlarda yağmalamaya yönelik hücumlar ile meşhur olan Akat hü¬ kümdarı Naram-Suen M.Ö. 2201’de Gutti Beyi Enridavazir ile yaptığı mücadelede ölür ve iki nehir arası arazilerin hayli hissesi Guttilerin hâkimiyetine geçer. Ancak, Akat ve Sümer arazileri üzerinde tam hâkimiyet, Gutti elbeyi Elulumeş zamanında gerçekleşir. Böylelikle, kadim dünyanın medeniyet beşiği Sü¬ mer’de “91 yıl 40 gün” devam eden Gutti Sülâlesi’nin (M.Ö. 2200-2109) hâkimiyeti başlar. Bazı âlimlere gö¬re, hâkimiyet 124 veya 132 yıl devam etmiştir. Gutti hâkimiyetinin başlangıç tarihleri üzerinde de anlaş¬ mazlıklar vardır. L. Halpen M.Ö. 2622 yılını, E. Meyer, Ş. Günaltay M.Ö. 2550-2374 arası tarihleri gösterir. Lâkin, İ. M. Dyakonov’un Gutti hâkimiyetinin son yılı olarak M.Ö. 2109 yılını kabul etmesi daha doğrudur ve iki nehir arasındaki başka sülâlelerin tarihleri ile de uygunluk gösterir.

B.Tarhan

Hepsi : http://akmb.gov.tr/userf…/…/Bilge%20Dergisi/Bilge-pdf.23.pdf