Her üçüncü vatandaşın kredi borcu var. Çocukları ve yaşlıları saymazsak, çalışma çağında olan hemen hemen her ikinci vatandaşın bir bankaya veya hızlı kredi veren bir şirkete borcu olduğu ortaya çıkıyor.
2017 Haziran ayı sonu itibariyle Bulgaristan Merkez Bankası (BNB) Merkez Kredi Kayıt Sistemi’ne kaydını yaptıran kredi alanların sayısı 2,33 milyon kişidir. Onların 2,217 milyonu vatandaş, 98 000’i vatandaş kimlik numarası (EGN) veya tek kimlik kodu (EİK) olmayan tüzel kişi, 8 000’i ise serbest meslek faaliyeti icra eden kişiler veya zanaatçılardır. Ülkenin nüfusunun 7,1 milyon kişi olduğu göz önüne alındığında her üçüncü vatandaşın bir kredi borcu olduğu ortaya çıkıyor. Fakat kredi sayısı, kredi alanların sayısından çok daha fazladır. 2017 Haziran ayı sonu itibariyle BNB Merkez Kredi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı kredilerin sayısı toplam 69 milyar levadan biraz fazla tutarında olup 4,991 milyondur. Borçlanmak zorunda kalan kişilerin ortalama en az iki kredisi olduğu ortaya çıkıyor.
Birçok ailede, her iki eşin de kredi borcu var. BNB verilerine göre 2017 Haziran ayı sonu itibariyle bankalardan alınan kredilerin sayısı toplam 50, 37 milyar leva tutarında olup 2,765 milyondur. Hızlı kredi veren şirketlerden alınan kredilerin sayısının ise yaklaşık 2, 22 milyon olduğu görülüyor.
Kredi alan vatandaşlardan 5000 levaya kadar olan kredilerin kalan tutarını ödeyenlerin payı yüzde 63,7 olarak en yüksektir. Bunlar, daire almak, ya da yurtdışında eğitim gibi daha ciddi miktarda krediye ihtiyaç duyulan satın almalar için değil, ailenin acil ihtiyaçlarını karşılamak veya muhtemelen eski bir otomobil satın almak için verilen kredilerdir.
Kredi alan şirketlerde 5000 levaya veya 50 000 levaya kadar olan kredilerin kalan tutarını ödeyen şirketlerin payı yüzde 35,4 olarak en yüksektir. Nispeten küçük kredilere sahip olan bu şirketlerin sayısı en büyüktür. Fakat ülkedeki kredi piyasası açısından en önemli rol oynayan milyonlarca borç alan büyük şirketlerdir.
Bireylere ve işyerlerine verilen kredi borçlarına ilişkin veriler, banka ve diğer kredi kuruluşları tarafından bir kişiye veya şirkete kredi verip verilmemesi konusunda karar verilmesi için kullanılır. Kredi bilgileri gerçek zamanlı olarak sağlanır ve hem mevcut kredi durumuna, hem de vadesi 5 yıl uzatılan borçlara ilişkin verileri içerir.
BNB Merkez Kredi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı olan bilgiler, 28 banka, 3 ödeme ve 173 finansal kurum dahil olmak üzere 204 kuruluşa ilişkindir. Onların arasında garanti işlemleri ve kredi borcu haciz işlemleri yapan kuruluşlar da bulunuyor.
Kırcaali Haber
