Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine göre, 60 milyondan fazla genç işsizdir. İstatistiklere göre, genç kadın ve erkekler arasındaki işsizlik oranı yaşlılara kıyasla iki kat fazladır. Bulgaristan’da manzara farklı değil. 29 yaşına kadar işsizlerin sayısı 200 bin.
Balkan İş ve Sosyal Politika Enstütüsü başkanı ve eski Çalışma Bakanı İvan Neykov analize ediyor:
“İş piyasaında en riskli grup 29 yaşın altındaki gençlerdir. Emeklilik öncesi vatandaşlardan bile daha zor iş bulabiliyor bu kesim. Bütün uzmanlar ilgisini gençler arasındaki işsizliği önleme ve istihdam olanaklarına yoğunlaştırıyor. Buradaki sorun şundan kaynaklanıyor: Eğitimini tamamlayan bir genç hemen iş bulamazsa, öğrendiklerini uygulamaya aktaramazsa, hem bilgilerini unutur, hem de iş tecrübesi alamaz. Bundan sonraki hükümetlerin da ilgi odağı gençler arasındaki işsizlik oluşturacak. Emeklilik reformlarını dondurarak, gençlere iş sağlamak türünden teklifler çok yersiz. Bu çıkışı olmayan bir sokak. Sübvanse edilen istihdam kalıcı bir çözüm değil”.
Balkan Çalışma ve Sosyal Politikalar Enstütüsü uzmanlarına göre, birkaç önemli adım atılmalı. Fakat bunlar acil sonuçlar doğuracak türden olmayacak:
“İlk olarak Bulgar iş piyasasında ve mesleki eğitimde büyük bir açığı kapatmalıyız. Ülkede eğitimde mesleki yönlendirme yok. Bulgaristan’da gençeler ne okuyacaklarını, sonra da hangi alanda çalışacaklarını gerçek yetenek, istek ve becerileri bağlamında ciddi bir analize dayalı karar vermiyor.
Bunun sonucunda binlerce genç, gönlünde olan işi yapmıyor. Böyle olunca gelişme hırsı da eksik kalıyor. İşini sevmeyen bir gençten bunu bekleyemezsin. Aynı zamanda eğitim kurumları ile iş sektörü arasında bağ yok. Birçok defa okullar iş sektörünün istekleri doğrultusunda bilgi ve beceri vermiyor. Sonuçta gençler diploma alıyor fakat iş piyasasına başvurduğunda bilgi ve becerilerinin yeterli olmadığı saptanıyor.
Başka ciddi bir sorun krizden çıkan firmalar artık daha az ve daha kalifiye elemanla çalışıyor olmalarından kaynaklanıyor. İşverenler, işsiz elemanların çokluğu karşısında, yüksek kalifiye olmayan bir iş için dahi, uzman kişiler arıyor. Yüzbinlerce genç böyle iyi kalifiye olmadıkları için sokakta kalıyor. Gençlerin belli bir diploması var, ancak gerekli uzmanlığa sahip değil. İşverenler ile gençlerin beklentisi arasında geçişme oluyor. Acil çözümler yok. Çok ciddi olarak konu tartışılmaya açılmalı ve gençlerin girişimcilerle ve iş sektörüyle diyaloğunda yardımcı olacak mekanizmalar gerekli.
Türkçesi: Sevda Dükkancı / Yazı: Diana Hristakieva / © Fotoğraf: BGNES – BNR
