Genç Bulgaristanlılara göre yetenek, dürüstlük ve iyi köken, başarıya yol açan niteliklerdir. Geleneksel olarak gençlerin en çok tercih ettiği meslekler, hukukçuluk, doktorluk ve İT uzmanlığıdır. Gençlere göre hayatta en önemli olan, ebeveynler, para ve arkadaş. Yaz aylarında ülke genelinden 15 ile 35 yaş arasındaki gençler arasında yapılan Kamuoyu Araştırma Merkezi’nin bir araştırmasına göre genç Bulgaristanlıların profili böyledir.

Ankete katılanların yarısından fazlası için yaşam standartı eğitimden daha önemlidir. Onlar, çoğunlukla genç ebeveyn, küçük yerleşim merkezi ve köy sakinleri, azınlık temsilcisi ve işsiz gençler. Genç insanların yüzde 43’ü için ise iyi eğitm en önemlidir. Bu görüş etrafında çoğunlukla kadın, üniversite öğrencisi ve büyük şehir sakinleri birleşiyor. Genç insanların yüzde 45’i Bulgaristan’ı terk etmezdi. Gençlerin yaklaşık bu kadarı da geçici olarak yurtdışına gitmeyi niyetliyor, yüzde 12’si ise orada daimi olarak kalmayı planlıyor. Yurtdışına göç, çoğunlukla düşük kalifiyeli, işsiz ve bekar gençleri çekiyor. Göçün en sık rastlanan nedenlerinden biri ülkemizdeki düşük yaşam standardıdır. Geri kalan nedenler arasında işsizlik, gençler önündeki perspektifsizlik, prestijli bir üniversitede eğitim ve ülkede yasa üstünlüğü ve hukuk düzeni eksikliğidir.

Genç Bulgaristanlıların işinden belli beklentileri var. Gençler, gelirlere en büyük önem vermektedir. Kendini iyi hissetmek için ve işini kormayı istemek için genç insanların bin 200 levaya ihtiyacı var. Sofya’da yaşayanların iyi ücret için en yüksek istemleri var. Gençlerin yüzde 70’inin kaynakları olsa da yine de çalışacaklarını belirtiyor. Paraları olsaydı çalışmayı planlamayanlar arasında çoğunlukla 19 yaşına kadar olanlardır. Gençere göre kendi işini kurmak en prestijli iştir. Genç insanların yüzde 30’u devlet kurumunda çalışmayı yeğliyor. Kriz zamanında böyle bir iş daha çok güven veriyor, ücretler düzenli olarak ödeniyor ve sosyal koruma mevcut oluyor. Ankete katılanların yaklaşık dörtte biri, özel sektöre yönelmiştir. Huçukçuluk, doktorluk ve İT uzmanlık arasında öğretmenlik mesleği de en tercih edilen meslekler arasında yer alıyor. Sosyologlara göre öğretmenlik mesleğinin prestijinin artması, genç Bulgaristanlıların değer sistemindeki olumlu değişiklik için bir işarettir.

Genç Bulgaristanlılar, yaşadığı yere göre Romanlara karşı tutumunda değişiyor. Mesela başkentlilerin ancak yüzde 27’si, onları tamamen kabul ediyor ve onlarla temas kuruyor. Köylerde yaşayanların yüzde 63’ü için ise Roman asıllı vatandaşlarla temaslar doğal bir şeydir. Gençlerin yüzde 30’u eşcinsellere karşı olumsuz tepki gösteriyor. Genç insanların yüzde 61’i, spor kulüplerine, siyasi teşkilatlara veya sivil toplum örgütlerine üye değildir. Gençlerin yüzde 6’sı, spor kulüplerine üyedir, erkeklerin kadınlara nazaran dört kat daha çok. Söz konusu kamuoyu araştırması, genç insanların siyasete ve bunun başarı için kullanılmasına ilgi duymadığını, gösteriyor. Genç insanların ancak yüzde 1.5’i, gençlik siyasi teşkilatına üyedir. Çoğunlukla böyle bir cevap, 30 ile 35 yaş arasında olan, yüksek öğrenimi olan, ailesi olan ve devlet sektöründe çalışanlar vermiştir. Gençlerin yüzde 5’i de, müzik kulüplerine, ekoloji teşkilatlarına, hayvanları koruma kurumlarına ve turizm kulüplerine üyedir.

Son sekiz yıl için pop folk müziğinin hayranları yüzde 13 ile azalmıştır. Şu an gençlerin yüzde 41’i pop folk müziği dinliyor. Buna rağmen bu tür müziği, ülkemizdeki gençler arasında en dinlenen müzik türüdür. 2005 yılında Bulgar halk müziği seven gençler yüzde 19 iken, 2013 yılında bu sayı yüzde 6’dır. Bunun yanı sıra genç Bulgaristanlılar, yeni müzik türleri buluyor ve müzik zefkinin ufkunu genişletiyor. Boş zaman, gençlerin temel değerli şeylerinden biridir. Onlar da bunu değerlendirmek için daha da aktif olmaya başlamıştır. Gençlerin boş zamanında yapmayı tercih ettiği şeylerden bazıları, internette gezmek ve televizyon seyretmektir. Ancak kitap okumak, gençlerin sevdiği etkinliklerden biri değildir. 2013 yılında gençlerin ancak yüzde 10’u, boş zamanında kitap okuduğunu paylaşıyor. Evi dışında arkadaşları arasında boş zamanını geçirenlerin payı da artıyor.

Misafirliğe, sinemaya, tiyatroya, sergilere ve müzelere gitmek de gençlerin yaptığı bazı etkinliklerden biridir. 15 ile 35 yaş arasındaki gençler, her gün eğlence mekanına gittiğini, yüzde 32’sinin ise bunu haftada birkaç kez yaptığını açıklıyor. En çok tüketilen alkollü içecek bira, arkasında da şarap ve katı alkollü içecekler sıralanıyor. Gençlerin ancak yüzde 13’ü, alkollü içecek tüketmiyor. Gençlerin yüzde 40’ı hiçbir zaman sigara kullanmamıştır, yüzde 11’i de sadece bunu denemiştir. Sigara içmek, gençlerin yarısı için bir alışkanlık haline gelmiştir. Yaşın artmasıyla sigara içenlerin sayısı da artıyor.

Türkçesi: Rayna İvanova / Yazı: Rumyana Tsvetkova – BNR