Prof. İvaylo Gruev
Bulgaristan, yılın üçüncü parlamento ve olağan cumhurbaşkanı seçimlerinin eşiğinde nasıl görünüyor? Hükümet kurabilecek istikrarlı bir çoğunluğun oluşması umudu var mı? Bu konular kamuoyunu ilgilendirmeye devam ediyor. Ancak Nisan ve Temmuz seçimlerinden farklı olarak 14 Kasım seçimleri üzerinde enflasyonun gölgesi var. Bu ve seçimlerin “2’si 1 arada” formatta düzenlenmesi, seçim tahminlerini oldukça zorlaştırıyor. Kanada’nın başkenti Ottawa Üniversitesi’nde öğretim görevlisi ve siyaset bilimci Prof. İvaylo Gruev, Bulgaristan Radyosu’na verdiği özel bir demeçte, 7 bin kilometre bir mesafeden de olsa ülkemizde olup bitenlerle ilgili gözlemlerini sundu.
“Bence 14 Kasım seçimlerinden sonra siyasi çalkantı ve istikrarsızlık devam edecek. Bulgaristan’ın 1300 yıllık tarihi var, güçlü bir devlet kurmayı başardığımız nice parlak yüzyıllardan geçtik. Ne yazık ki Bulgaristan’da siyasi elit, Washington, Brüksel, Moskova ve Ankara gibi güçlü oyuncularla etkileşimde gerekli öngörü ve siyasi olgunluk göstermiyor.”
Prof.Gruev politoloji alanıunda çalışmalarının dıişında şiir meraklısıdır. “Petiyat peçat” –“Beşinci mühür” şiir kitabında seçim kampanyasının çok para ve insanla düzenlenen bir bayrama benzetildiği dizeler okuyoruz.
Politolog ülkemizde siyaset alanında olup bitenleri anlamakta zorluk çekiyor, durumu acayip buluyor: av narod” partisinin senaristleri, davranışları ve elde ettikleriyle Woody Allen’ın tartışılmaz yeteneğini geride bıraktılar. Geçici hükümette yer alan eski bakanlar Kiril Petkov ve Asen Vasilev’in etrafındaki yeni siyasi oluşuma gelince, gerçek şu ki onlar genç, eğitimli ve sempatik. Son 4 ayda yaptıkları çalışmalarla yolsuzlukla nasıl mücadele edebileceklerine dair örnek oldular.
Ancak ‘siyasi proje’ tabiri bende ciddi şüpheler uyandırıyor. İnsanlar tarafından değil de, “gökten” yönlendirimiş gibi görünüyor. Onu siyasi bir projeye dönüştürecek olan, mevcut statükodan memnun olmayan insanlardır. Aksi halde mekanizması tamamen farklı olan bir şirkete benzer. İkinci önemli nokta, dürüstlük kavramı. Kime ve neye yönelik olduğunun ve nasıl gerçekleşeceğinin netleştirilmesi ile ilgilidir.”
İki yeni lider Bulgaristan için stratejik konular üzerinde konumunu açıklamalı. “Üç Deniz” projesi, “İstanbul Sözleşmesi” hakkında ne düşünüyorlar, kömür endüstrisinin geleceği ne olacak, “Yeşil Anlaşma” ve Bulgaristan’ın pandemi zamanında Avro bölgesine girişi ne kadar gerçekçi?
Geçici bakanların, Simeon Sakskoburgotski ve Boyko Borissov gibi halkın favorisi olup olmayacağını ileride anlayacağız. Ancak daha şimdiden, eski Çar ve generalin yükselişine benzer aşırı umut beklentilerine tanık oluyoruz.
Seçmenler için derslere gelince, bir sonraki ulusal kurtarıcı arayışı devam ettiğine göre demek ki ibret alınmamış. Prof. Gruev devam ediyor:
“Bu fenomenin sebebinin 500 yıllık esaretten kaynaklanıp kaynaklanmadığını bilmiyorum, ama muhtemelen ortak bir yanı var. Tabi insanların düşünce ve tutumlarını, “herşeyi devletten beklemek” gibi sosyalizmden miras kalan davranışlar da etkiler.
