İbrahim SOYTÜRK
Tarih: 03 Nisan 2017
Konu: “Brekzit” olayı ve İngiltere’deki gurbetçilerimiz.
Londra’da ve Britanya Adası’nın diğer kent ve yerleşim yerlerinde gidip de bulduğumuz, oturup sohbet ettiğimiz kardeşlerimiz var. İşini başkasına yaptırmakta uzman olan İngilizler, ekmek parasını alın teriyle kazananlara karşı merhametsizdir. Bizim Rodoplar’da “yağışlı” havayı mazeret gösterip işe gitmediğimiz olurdu. Orada güneşli gün yok ki. Islak sis içinde yüzüyorsun.
Avrupa Birliği’nde 40 yıl yüzen ve sonra birden bire halk oylamasına giden (referandum) ve % 1 farka boyun eğip “ayrılıyoruz” (brekzit) deyen İngilizlerin AB’nin 12 yaldızlı bayrağından bir yıldızın kesilmesine soğukkanlı bakışları hayret uyandıran bir olay oldu.
Bir hafta önce ayrılma süreci başladı. Tarihte eşi olmayan bir sürece giriliyor. 40 yıl birbirine kaynaşan İngilizler ile AB bünyesinin birinden koparılması 2 yıl sürecek. Bu olayı düşünlerin aklından geçen şu olabilir:
Kızları olan bir çift boşanma dilekçesiyle mahkemeye düşmüş.
Duruşmada ana da, baba da kızı isteyince, hakim
- Nasıl olacakmış bu iş? Kızı ikiye ayırıp yarısını anasına, öteki yarısını da babasına
mı vereyim! Dediğinde taraflar adeta dilini yutmuş. Annesi,
- Aman kızıma bir şeyler olmasın. Hakkımı feda ediyorum. Babasına veriniz!
Diyerek sorunu çözmüş.
Avrupa Birliği boşanmak isteyen İngiltere’den 60 milyar Euro aşınma parası istiyor. Kuşkusuz, sizinle 40 yıl beraberliğimizde, ben de aşınmadım mi diye sorma hakkını İngilizler şimdilik gizli tutuyor.
Herkes bilir ki, eve beyinler boşanır çocuklar çeker, büyükler kavga eder küçükler çeker.
“Brekzit” davasının başladığı hafta, bu işten 4 milyon yabancının çekeceği hemen duyuruldu. Bunların 3 milyonu Britanya adalarına işe gitmiş Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşlarıdır. 1 milyonu ise emekli olunca AB üyesi ülkelerinden birini seçip oraya taşınmış yaşlılardır. 2007’den bu yana Bulgaristan’a gelip yerleşenlerin toplam sayısı 3 879’dur. Veliko Tırnovo köylerinden bazılarında İngiliz muhtar gördüğünüzde lütfen şaşırmayınız. İnsansız kalan Rodop köylerinde keçi süttü ve yaban yemiş ve baharatla yaşayanların sayısı oldukça yüksektir. Bize yerleşenler Macaristan, Romanya, Polonya ve Slovenya’yı seçenlerden daha fazladır. İngiltere’yi terk edip yaşamak için İspanya ve Fransa sahillerini seçenler en kalabalıktır.
Bulgaristanlı olup 2007’den sonra Britanya Adaları’na taşınan Bulgar vatandaşlarının sayısı 66 000 (altmış altı bin) kişidir. Bu rakama okumak için İngiliz Üniversitelerini seçenler girmiyor. Şimdilik İngiliz başbakanı Tereza Mey öğrenciler için “kalabilirler” dedi.
Avrupa’da Almanya’dan sonra en fazla yabancı işçi çalıştıran ülke İngiltere’dir.
Yabancılar İngiliz ekonomisinin birçok iş kolu için hayati önem taşıyor.
Bu iş kolları arsında 307 bin Avrupalı çalıştıran ağır sanayi başta geliyor. İkinci ve üçüncü yerde ise 261 bin ve 225 bin Avrupalı çalışanıyla taşımacılık ve sağlık sektörleri geliyor. En yüksek verimli İngiliz endüstri dallarında istihdam bulan Avrupa ülkelerinden konuk işçiler 2 200 000 (iki milyon iki yüz bin) kişidir.
Büyük ölçüde etkilenmesi beklenen sektörler arasında dış ticaret ikinci yerde geliyor. İngiltere üretiminin % 45’ini AB’ye yapıyordu. Bu konuda “brekzit” görüşmelerinin olağanüstü ağır olması öngörülüyor. Çünkü AB üyesi olmayan ülkelere ve gümrük birliği dışında kalanlara uygulanan tarifeler yüksektir ve İngiliz ekonomisini yaralayabilir.
İngiltere AB bütçesine yıllardan beri 115 milyar Euro katkı sağlıyordu. Bu aidatın eksilmesi AB harcamalarını kısıtlayacağı gibi üye olan diğer 27 ülkenin aidatlarını arttırmasına neden olabilir ki, bu da “brekzit” zinciri başlatabilir. İngiltere’nin AB’den boşanması en kaba hesaplara göre 24,5 milyar Euro ile 72,8 milyar Euro arasında olacaktır. Yukarı’da anlattığım duruşma salonu öyküsünde anne “aman evladım yaşasın” deyip hakkından vazgeçmişti. Acaba bu boşanmada bu kadar merhametli bir taraf ortaya çıkacak var mı!
Bu olay biz Bulgaristanlı Türkleri için çok önemlidir. Çünkü 22 bin kardeşimiz ekmek teknesini Britanya adasına taşımış durumdadır. Bulgaristan’da 100 bin Müslüman vatandaş onlardan ev masraflarını bekliyor.
