Sektördeki yüzde 3’lük daralmanın ekonomiye de negatif yansımaları oldu. Bu etkiler, hem üretici hem de tüketici tarafından net bir şekilde hissedildi. Tarımdaki krizin en büyük sebebi, olumsuz hava koşulları olarak biliniyor. Kuraklığa çare bulmak zor, öte yandan rekolte kayıplarına yol açan dolu ve don artık sorun olmaktan çıkıyor. Türkiye’nin önde gelen tohum firmalarından 3-Efe Tohum, Rus teknolojisi “Dolu ve Don Önleme Sistemleri”ni Türkiye pazarına sokuyor.
Tohum faaliyetlerinin yanında tarımsal alanda farklı teknolojileri de portföyünde bulunduran 3-Efe Tohum, Türk tarım sektöründe devrim yaratacak “Dolu Önleme Sistemleri” ve “Don Önleme Sistemleri” teknolojileriyle çiftçilerin zararını minimuma indirmeyi hedefliyor. Bulutların içerisinde olası dolu kristallerini eriterek yağmura dönüştüren mekanizmasıyla “Dolu Önleme Sistemleri”, başta meyve bahçeleri olmak üzere tarım alanlarının her yıl yaşanan dolu felaketleriyle tahrip olmasını engelleyecek. 3-Efe Tohum Şirket Müdürü Fahri Öz, sistemlerin özellikle ABD, Yeni Zelanda, Kanada, Avrupa Birliği Ülkeleri, Rusya, Gürcistan, Ermenistan ve İran’da yoğun olarak kullanıldığını belirtiyor: “Bunlar, bahsi geçen ülkelerde uzun yıllardan beri çalışmakta olan sistemler. Biz de 3-Efe Tohum olarak yaptığımız son derece kapsamlı araştırmalar sonucunda Türkiye koşullarında en verimli kullanılabilecek ve çiftçinin zararını minimuma indirecek sistemler olduğunu ispatladık.”
Rekolte Kayıpları Tarih Oluyor
Meyve ağaçlarını doludan koruyan “Dolu Önleme Sistemleri”nden, “çiftçiyi yüz binlerce liralık zarardan kurtaracak bir teknoloji” olarak bahsediyor Fahri Öz: “Hesaplama basit; “Dolu Önleme Sistemi”nin maliyeti, radar sistemi dâhil 156 bin dolar. Bu rakamın 71 bin doları dolu önleme ünitesi, 85 bin doları da radar sistemi için gerekiyor ve böyle bir sistem, bin dekarlık bir alanı koruyor. Sistem, meteo-radar olmadan da cep telefonları üzerinden kontrol edilerek çalıştırılıp manuel olarak da kullanılabiliyor. Bu durumda maliyet 71 bin dolarla sınırlı kalıyor. Biz bu sistemi bin dekarlık bir elma bahçesine kurduğumuzu düşünelim; 5-6 yaşındaki bir bahçeden yılda 5 bin ton elma hasat edilir. Kilosu ortalama 1 TL olduğunda, bu bahçenin getirisi 5 milyon TL’dir. Dolu vurması halinde bu ürünler pazar değerini yitireceğinden kilosu 25 kuruştan meyve suyu fabrikalarına satılır. Yani kayıp tam 4 milyon TL’dir.”
Dolu, mahsule verdiği zararın yanında ağaçlara da zarar veriyor. Bu durum bir sonraki yılın ürününe de etki ediyor. Yani bu açıdan bakıldığında sistemin kendini amorti etmesi oldukça kısa sürede gerçekleşiyor.
Fahri Öz: “Dolu ve Don Önleme Sistemleri” ile Çiftçinin Kaderi Değişecek”
Aynı hesaplamayı “Don Önleme Sistemleri” için de yapıyor Fahri Öz: “120 dekarlık bir kapasiteye sahip sistemin çiftçiye maliyeti 21 bin dolar. Aynı bahçe dondan dolayı yüzde 100 zarar gördüğünde bu 560 bin kg’lık elma zararı anlamına gelir ve bunun maddi karşılığı 560 bin TL’dir.
2014 yılında, 29-31 Mart arası yaşanan don olayları tam da Fahri Öz’ün belirttiği gibi çok sayıda üreticiyi mağdur etti. Mahsulünün tamamı zarar gören çiftçinin yanı sıra, pazara yansıyan fahiş fiyatlarla tarım sektörü de ağır darbe aldı. 2015’in ilk ayını arkamızda bırakırken don ve dolu mevsimi yaklaşıyor. 3-Efe Tohum Şirket Müdürü Fahri Öz ise çiftçiye sesleniyor: “Don ve Dolu Önleme Sistemleri” ile olumsuz hava koşulları çiftçinin kaderi olmayacak.”
