Kılıçoğlu Toprak İşleme Fabrikası, Türkiye’nin ilk kiremit fabrikasıdır.
Eskişehir’de Hoşnudiye Mahallesi İsmet İnönü Caddesi’nde bulunan fabrika, Atatürk’ün talimatı ile kurulmuş ve 1927-2007 yılları arasında faaliyet göstermiştir.
Bu fabrikada üretilen kiremitler, cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren demiryolu ağı ile ülkenin her yerine ulaştırılmış ve Türkiye’nin pek çok önemli yapısının çatısında yer almıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında yaşanan kiremit kıtlığı nedeniyle Fransa’nın Marsilya kentinden kiremit ithal edilmek zorunda kalınmasına çok içerleyen cumhurbaşkanı Atatürk’ün Eskişehir’de birkaç kişiyi toplayarak “Şu kiremit işini halledin, aleme rezil oluyoruz” demesi üzerine fabrika kurulma çabası başlamıştı. Toprağı uygun olduğu için yer olarak Eskişehir seçilmişti.
Fabrikayı 1927 yılında Bulgaristanlı bir aile kurdu ve üretime başladı. 1930’lu yıllarda Bulgaristanlı bir ailenin elinden alınan fabrika yine bir Bulgaristan göçmeni Sabri Kılıçoğlu’na verildi. 1940’lı yıllardan itibaren genel müdürlük görevini üstelenen Murat İnce tarafından profesyonel bir anlayışla yönetilen fabrika, 1980’lerin sonunda Murat İnce ve Sabri kılıçoğlu’nun art arda ölümleri üzerine inişe geçti. 1992’de Sabri Kılıçoğlu’nun damadı ve Endel Şirketler Grubu’na bağlı Kılıçoğlu Toprak A.Ş’nin yönetim kurulu başkanı olan Savaş Özaydemir şirketi devraldı.
Fabrika, 2007 yılında Eskişehir Belediyesi’nin kentsel dönüşüm projeleri kapsamında üretimi durdurdu. Kılıçoğlu Kiremit, üretimini Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi içindeki fabrikada sürdürmektedir.
Arslan Kiremidi 1927’de devralıp tesisleri geliştirdi
Arslan Kiremidi kardeşiyle birlikte işleten Zirkof da Sabri Bey gibi Bulgaristan’dan göç eden ve Bulgar vatandaşı olan bir ailedendir. Son yıllarda devlete olanborçlarını ödeyemediği için ciddi sıkıntılar yaşamaktadır. O yıllarda ekmek fırını işleten Sabri Bey aynı zamanda odun ticareti de yapmaktadır. Zirkof’un Sabri Bey’e deborcu vardır. Zirkof bu ağır yükün altından kalkamayacağını anlayınca, Sabri Bey, 150 bin metrekareli bir alan üzerine kurulu fabrikayı devralır. Artık Arslan Kiremit’intarihinde de yeni bir dönem başlayacaktır. Sabri Kılıçoğlu o zamanlarda kiremit üretimi ihtiyacını ve Eskişehir’in kiremit üretimi için elverişli bir şehir olmasıavantajını görmüştür. Devraldığı zaman harabe görünümündeki tesisi geliştirmiş ve Sabri Kılıçoğlu kiremidi aranan bir mamul olmuştur.
1927: Sabri Kılıçoğlu 150 bin metrekare alan üzerine kurulu Arslan Kiremit Fabrikası’nı devralır.
1943: Bayındırlık Bakanlığı’nda görevli Murat İnce, profesyonel yönetici olarak göreve başlar.
1944: Yeni fabrika kurulumu için yurtdışı görüşmeleri başlar. Bir yıl sonra İsviçre’de anlaşma imzalanır
1946: Türkiye’de özel sektörde ilk ateş tuğlası üretimi Kılıçoğlu’nda gerçekleşir
1947: Kılıçoğlu’nda ilk kojenerasyon ve suni kurutma kurulumu yapılır. Böylece elektriğini de kendi üreten bir tesis kurulur
1949: Fabrika 1 Kiremit Fabrikası işletmeye açılır
1951: Fabrika 2’nin temelleri atılır
1952: Türkiye’nin modern tesislerde üretilmiş ilk kavisli kiremidi Alaturka Kiremit üretimi yapılır
1958: Yüksek Kimya Mühendisi İsmail Yılmaz Kılıçoğlu’nda yönetici olarak göreve başlar
1959: 27 Eylül 1959 tarihinde Eskişehir’de dönemin en modern sineması olan Kılıçoğlu Sineması açılır. Gösterilen ilk film Romalı Aşıklar…
1961: Yalçın Kılıçoğlu, yönetim kurulu üyeliğine seçilir
Sabri Kılıçoğlu
1962: Sabri Kılıçoğlu 64 yaşında vefat eder. Kılıçoğlu’nu bir emanet olarak Murat İnce devralacak, henüz 20 yaşında olan Yalçın Kılıçoğlu, deneyimli ve vefalı Murat İnce’nin yanında emaneti devralmaya hazırlanacaktır. İsmail Yılmaz bu tarihten sonra fabrika müdürü olarak görev üstlenir. Sabri Kılıçoğlu tarafından Almanya’daseramik mühendisliği okutulan Niyazi Koçak o yıllarda işletme müdürü olarak çalışmaya başlar.
1965: Almanya’da yayınlanan dergide ‘Türk kiremit ve tuğla sanayi önderi Sabri Kılıçoğlu’ başlıklı bir yazı yayınlanır
1971: Kılıçoğlu’nda ilk logo çalışması yapılır ve tanıtım çalışmalarında kullanılmaya başlanır
1973: Yalçın Tesisleri’nin inşaatına başlanır. Fabrikanın mimarı Aydın Boysan’dır
Yalçın Kılıçoğlu
1973: Yalçın Kılıçoğlu 15 Haziran 1973’te henüz 34 yaşında bir trafik kazasında vefat eder. Kılıçoğlu ve Eskişehir, genç ve başarılı girişimcisini kaybeder.Yalçın Kılıçoğlu, üniversite eğitimi bittikten sonra işin başına geçmişti. Murat İnce ve İsmail Yılmaz ile birlikte Avrupa’daki bütün üretim tesisleriniinceleyerek en modern teknolojiyi Eskişehir’e getirmek için çalışırlar. Çünkü var olan tesisler talebi karşılayamamaktadır. Emek yoğun tesisten sermaye yoğun tesise geçiş yapılacaktır. Marka imajına ve modern reklama verdiği önem ile Kılıçoğlu marka kimliği ile ilgili yapılan ilk çalışmalar Yalçın Kılıçoğlu’nun yönetimdeolduğu yıllara rastlar. Yalçın Kılıçoğlu ayrıca Eskişehirspor’un kuruluş yıllarında kulübe büyük destek olur. Kulübün yönetim kurulu üyesi olarak da görev alır.
1974: Yalçın Fabrikası’nın ikinci etabı tamamlanarak hizmete açılır. Türkiye’nin ilk tam otomatik kiremit fabrikasıdır
1976: Kılıçoğlu AŞ, özel sektörde en fazla kurumlar vergisi ödeyen şirkettir
1977: Kılıçoğlu ihracat yapmaya başlar
1980: Kılıçoğlu, İSO’nun saptadığı Türkiye’nin 500 büyük firması arasında 342’nci sırada yer alır.
1980: Savaş Özaydemir, yönetim kuruluna girer
1982: Kılıçoğlu, kiremitte ilk TSE kalite belgesini alır
1987: 1987 yılının ilk yarısı Kılıçoğlu için yaşadığı en sıkıntılı dönemlerden biri olacaktır. Çok uzun zamandır görülmemiş ağır kış koşulları nedeniyle nakliye yapılamamakta bir milyonu aşan kiremit stoğu oluşmuştur. Ardından 157 gün sürecek grev başlayacaktır
1991: Prof. Dr. Fethi Heper, Kılıçoğlu AŞ Genel Müdürü olur
Savaş Özaydemir
1992: Yurtdışı makine teçhizatının alınması, akreditif ödemeleri, organize sanayi içinde alınan kiremit fabrikası, Denizli Fabrikası’na verilen borçlardan dolayı bankakredilerinde artış söz konusudur. Grevler mali süreci yüksek düzeyde etkileyen yeni bir dönem başlatır. Körfez Krizi’nin etkileri sürmektedir. Sektörde yaşanan durgunluk daKılıçoğlu’nun finansman sorununu derinleştirir. Böyle bir dönemde Savaş Özaydemir, Kılıçoğlu AŞ’yi devralır ve şirket yeniden yapılanma sürecine girer.
1993: Kiremit ilk kez pakette…
1995: Modern tesisler için Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi’nde Endel Kiremit Tesisleri’nin yatırımına başlanır
1996: Savaş Özaydemir’in en çok gelirler vergisi ödeyen kişiler arasında birinci sırada yer aldığı yıl, Eskişehir ve Kılıçoğlu için parlak bir yıl olmuştur
1997: Türkiye’nin estetik açıdan mükemmel ilk kiremidi olan Granada Kiremit üretimi başlar
2001: 1’nci Pişmiş Toprak Sempozyumu Kılıçoğlu sponsorluğunda gerçekleşir
2002: Akdeniz tipi Marsilya kiremit ile İsrail ve Kıbrıs pazarına satış yapılır
2003: Lübnan, Mısır ve Özbekistan’a ihracat gerçekleştirilir
2003: Barış Y. Özaydemir, stratejik planlama direktörü olarak gruba katılır
2006: Türkiye’nin en büyük kiremidi metrekarede 10 adet sarfiyat sağlayan ‘megaron’un tanıtımı yapılır
2006: Başta Florida olmak üzere ABD’nin kasırgalarıyla ünlü bölgelerine 200 bin adet Granada Kiremit ihracatı yapılır
2007: Endel Kiremit Tesisleri’nde ikinci tünel fırın ‘Ayşegül’ devreye alınır
2008: 1875 yılında inşa edilen ve Osmanlı Devleti ile Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk toplu konut projesi olan Akaretler’in çatıları Kılıçoğlu Akdeniz Kiremidi ile yenilenir
2010: Kılıçoğlu, Güney Afrika’daki Togo’ya Anadolu Medeniyetleri Serisi ile kiremit ihracatı yapar
2013: Kılıçoğlu iPad uygulaması, AppStore’da yerini aldı
2014: Megaron Kiremit üretim tesisi açılışı yapılır. Bu yatırım ile birlikte toplam kapasite sekiz milyon metrekareye çıkar
2015: Kılıçoğlu alaturka kiremidin iki yanında bulunan özel parçalar ile kiremitlerin kayma problemine çözüm getirir
2016: ESOGÜ Bademlik Tasarım Festivali Kılıçoğlu ana sponsorluğunda gerçekleşir
2017: Kılıçoğlu 90’ncı yılını kutlar
Atatürk ile görüşen Sabri
Bey fabrikayı kurtarıyor
Sabri Bey 1934 yılında Eskişehir ziyaretinde Atatürk’ün dikkatini çeker. Nesilden nesile anlatılan bir efsane olan bu karşılaşmada Sabri Bey, Arslan Kiremit’tendevraldığı İş Bankası borçlarından dolayı ödeme zorluğu çekmektedir ve fabrikayı kaybetme riski ile karşı karşıyadır.Atatürk’ün Eskişehir’e geldiğini duyunca Sabri Beyiki tane kiremidi gazete kâğıdına sarıp Vilayete gidiyor. Atatürk’ü görmek için ısrar ediyor. Kapıdaki görevliler onu içeriye almak istemiyor. ‘Biz silah arkadaşıyız, biz İstiklal harbini yaptık, gireceğim’ diye bağırınca Atatürk gürültüye çıkıyor dışarı ‘niye bağırıyorsun’ diye soruyor. Sabri Bey ‘Ben fabrika kurdum, borçlandım, şimdiİş Bankası elimden almaya çalışıyor’ diyor. Sonra koltuğunun altındaki kiremitleri yere bırakıyor. Atatürk kiremitlerin üzerine çıkıyor ve sertçe deniyor, haliyle kırılıyorkiremitler. ‘Senin kiremitlerin iyi değil satamazsın bunları’ diyor Atatürk. Sabri Bey cevap veriyor ‘Paşam, o çizmelere yedi devletin askeri dayanmadı da, Sabri’ninkiremitleri mi dayanacak.’Atatürk, İş Bankası müdürüne diyor ki; bu adamı kollayacaksınız…
