Bulgaristan’ın Soğuk Savaş gücünün simgesi olan Buzludzha Anıtı, şimdi izole bir şekilde çürüyor ve onu koruma çabaları devam ederken geçmişin sırlarını saklıyor.

Bazıları, burada bir zamanlar üst düzey istihbarat brifinglerinin ve Sovyet yetkilileriyle diplomatik görüşmelerin yapıldığını ileri sürüyor.

Dünya genelinde sayısız terk edilmiş bina bulunabilir, ancak bunlardan çok azı bu kadar çarpıcıdır. Dağların tepesinde bulunan bu UFO şeklindeki anıt bir zamanlar siyasi gücün sembolü olarak duruyordu. Şimdi, yavaş yavaş çürüyor ve Bulgaristan’ın komünist rejiminde önemli bir rol oynadığı bir zamandan kalma Soğuk Savaş dönemi sırlarını koruyor.

Buzludzha Anıtı, Bulgaristan’ın komünist hükümeti tarafından dikilmiş ve 1981’de açılmıştır. Balkan Dağları’ndaki Buzludzha Tepesi’nin tepesinde yer alan anıt, hem bir propaganda aracı hem de siyasi toplantılar için bir mekan olarak tasarlanmıştır. Dağa entegre edilmiş yapı, dairesel bir tasarıma ve dev bir Sovyet kırmızı yıldızıyla taçlandırılmış 70 metrelik bir kuleye sahiptir.

Soğuk Savaş sırasında, gizli toplantılara, ideolojik oturumlara ve önemli devlet etkinliklerine ev sahipliği yapan Bulgar Komünist Partisi’nin merkezi olarak işlev gördü. İçeride, 937 metrekareyi kaplayan geniş mozaikler Lenin, Marx ve çeşitli Bulgar komünist liderlerini tasvir ediyordu.

Bazıları, bu sitenin, Sovyet yetkilileriyle son derece gizli istihbarat alışverişleri ve diplomatik diyaloglar için bir yer olarak kullanıldığını, izole bir konumda bulunmasının meraklı gözlerden uzakta özel görüşmeler için güvenli bir ortam sağladığını iddia ediyor.

Çarpıcı mimari özelliklerine rağmen anıt, Bulgaristan’ın komünist hükümetinin çöküşünden sonra 1989’da terk edildi. O zamandan beri ihmal edildi, yağmacılar çatıdan bakır ve zeminlerden mermer çaldı. Aşınma ve vandalizm de mozaiklerin büyük bölümlerini yok etti.

Buzludzha harap halde bile Bulgaristan’ın en çok ziyaret edilen terk edilmiş yerlerinden biri olmaya devam ediyor. 2015 ile 2019 yılları arasında yaklaşık iki milyon kişi burayı ziyaret etti. Ancak yapı dengesiz olduğu için güvenlik riskleri nedeniyle binaya resmi erişim yasak.

Anıtı koruma çabaları yıllardır devam ediyor. Miras alanlarını korumaya adanmış bir kuruluş olan Europa Nostra, 2018’de onu Avrupa’nın en tehlike altındaki simgelerinden biri olarak adlandırdı. Buzludzha Proje Vakfı, uluslararası korumacılarla iş birliği yaparak binayı sabitlemek ve kalan mozaikleri korumak için yorulmadan çalışıyor.