Celal ÖCAL

Balkanlarda Türk hakimiyeti sona erdikten sonra, geride kalan vakıf eserlerinin durumu hakkında belirsizlik hakim oldu. Adı söylense de ,Vakıf eserlerimizin durumu hakkında bir şey s0ruIamıy0r,s0ruIsada biIgi aIınamıy0r,Bulgar yönetimleri de inkar ediyordu.
Bilmiyor olmanın rahatlığı içinde uzun yıllar geçti.
Bir gün kütüphanede rastladığımız bir kitap görüşümüzü değiştirdi. Bulgaristan’da vakıf eserlerimizle ilgili ne yapmalı,hangi yolu izlemeliyiz ? Sorusunun cevabını arattı?
Bilindiği gibi vakıflar hem dualı,hem de beddualı eserlerdir.Sahip çıkılmayı gerektirir.”Ben bu eseri yaşatmak için hayatımı verdim,tüm servetimi bu yola bağışladım.Benden sonra gelenler bu eseri yaşatmakla görevlidirler.Bu yolda çaba gösterenlerden Allah razı olsun” Diyerek vakfeden dua etmiştir.Bu vakıf duasıdır. “eğer ki vakfettiğim bu esere kim sahip çıkmaz ,onu kendi çıkarı için kullanır ve gasp edip,yok etmeye çalışırsa Allahın bütün gazabı onun üzerine olsun diye” Vakfın bedduası vardır.
Diyanet İşleri Başkanlığı 2012 yılından beri sürdürdüğü “Balkanlar’da Osmanlı Vakıf Eserleri Envanteri projesini 2016 yılında tamamladı. Prof.Dr.M.Zeki İbrahimgil, Prof.Dr.Hamza Keleş’in hazırladığı BULGARİSTAN’DA OSMANLI DÖNEMİ VAKIF ESERLERİ ENVANTERİ eserini yayınlandı .
Ortaya çıkan sonuç korkunçtur.Balkanlarda 5 Asır süren Osmanlı hakimiyeti bölgeye 16 bin vakıf eseri bırakmıştır.On altı bin vakıf eserinden günümüzde 3500-4000’i ayaktadır. Bulgaristan’da ise 3339 eserden sadece 518’i ayakta kalmıştır.Bu eserle bu konuda konuşabilecek belge gösterecek bir konuma gelinmiştir.
Bu çalışmayı gerçekleştiren bizlere yol açan Diyanet İşleri Başkanlığına ve Prof.Dr.M.Zeki İbrahimgil,Prof.Dr.Hamza Keleş’e çok teşekkür ediyoruz.
Şimdi soru şudur “ Türkiye’de Bulgaristan’da Türkler ,518 vakıf eserine sahip çıkacak mıdır? Bizce çıkmalıdır.Çıkılmalıdır. Vakıf Duası, vakıf eserlerine her Türk’ün sahip çıkması gerektiğini söylerken,sahip çıkmayanlara da beddua etmektedir.
518 vakıf malının takipcisi olmak her Türk’ün görevidir. Vakıf duasında ve vakıf bedduasında belirtilen hususlar çerçevesinde bir yol haritası belirlenmelidir. Bulgaristan Türklerinin bütün STK’ları bu konuyla ilgilenmek zorundadır.
Strateji-Gönülde bir ateş yakmak.Bilmek-Bulmak-Sahip çıkmak,vakıf eserlerini asli fonksiyonuna döndürmek olmalıdır.
Bu eserde Bulgaristan’nın 32 bölgesindeki vakıf eserleri hakkında bilgi ve belge bulunmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti hükümeti yabancı vakıflarını,yabancı vakıf mallarını iade etmiş,Bulgar,Yunan,Ermeni vakıflarını Türkiye’de çok büyük servet sahibi yapmıştır.Bulgar Demir Kilisesinin restore edilmesinde çok büyük paraIar harcamıştır.Bunlar yapılırken mütekabiliyet ölçüsü düşünülmemiş “Türkiye Cumhuriyeti” eliyle bonkörlük yapılmıştır. Bu gerçek ortaya çıkmış iken Türkiye Cumhuriyeti hükümeti,Sayın Cumhurbaşkanımız ,Bulgaristan Türkleri ve Dernekleri 518 eserimizi kurtarma yönünü kendisine görev edinecek midir? Bizce etmelidir.
İlgili eserde …Bulgaristanda Vakıf Mallarının iadesi için hukuki sürecin başlatıldığı bilgisi de verilmektedir.
BULTÜRK,Bulgaristan Türkleri DernekIeri Federasyonu bir heyetle “Vakıf mallarının iadesi yönünde hukuki sürecin ne konumda olduğunu ilgililerden sormalıdır.
Bulgaristan’ı bağlayan Uluslar arası hükümler,Devlet Osmanlı Arşivleri,Bulgaristan Eski Eserler Birimi kaynaklarına dayanarak hak talebinde bulunulmalıdır.Verirlerse ne ala vermezlerse teşhir edeceğiz.İşte sizlere ömür adayacak,vasiyet bırakacak,yeni bir hedef.

CELAL ÖCAL