Covid- 19 virüsün yayılmasına karşı alınan sıkı tedbirler ve kısıtlamalar Bulgaristan vatandaşlarının işlerini ve yolculuklarını derinden sarstı. Bu durumda artık daha fazla faaliyet online, sanal aleme taşındı. Fiziksel katılım gerektirmeyen sanal çalışmalar, hem iş, hem eğitim, hem kurumsal sahada kendini kabul ettirdi. Vatandaşlar koronavirüs salgınında evde kalarak, normal işlerini ve rutin faaliyetlerini de yapmak istiyor. Öte yandan hayatın birçok alanının online çalışma imkanı bulduğunu da aşikar. Hayatı sanal alemde sürdürme şimdilik sarsıntısız ve iyi devam ediyor. Her gün yeni, yeni işletmeler, teşkilatlar, kurumlar ve faaliyetler internet ortamına taşınıyor.
İnsanların eve kapanması, uzaktan eğitim, evden çalışma, personel sayısını azaltma, işten çıkarmalar ve Covid- 19 pandemiyle ilgili panik insanları internet karşısına odakladı. Şimdiye kadar en büyük ilgi, internetten alış- verişe yönelikti. Şimdi ise gıda, yiyecek siparişleri ve yemek alış verişi doruk noktaya ulaştı. 15 Mart’tan beri internetten yemek ve gıda siparişleri %400 artış kaydetti. Ne yazık ki turizm ve seyahat siteleri tamamen çöktü. Turizm acenteleri işleri iyice sıfırladı.
Uzaktan eğitim de şu an en parlak döneminde. Bulgaristan’da bütün öğrenciler virüs dolayısıyla okula gitmiyor ve eğitimine uzaktan, evden devam ediyor. İnternet ortamında derslere devam eden öğrenciler, ilk defa böyle bir eğitim ortamına girmiş bulunuyor. Eğitim Bakanlığı verilerine göre, ülkede okulların %90’ı uzaktan öğretime geçti.
Kapıları kapanan restoranlar da, gerçek müşterilerini sanal müşterilerle değiştirmeye çalışıyor. Şimdilik çok başarılı oldukları söylenemez, gelirleri ise asgari. Onlardan farklı olarak haber siteleri tam bir patlama yaşadı. Herkes haber peşinde, fakat kağıt gazete ve dergiler raflarda tozlandı.
Kamu idaresinde de online hizmetlere geçildi.
AB örneği kıstas alınarak, Bulgaristan hükümeti toplantılarını online konferans şeklinde düzenliyor. Ulusal Gelirler Ajansı, Belediyler, bankalar, Ulusal Sigorta Enstitüsü bu günlerde elektronik yoldan sunulan hizmet yelpazesini genişletti.
Birçok tiyatro da sanal temsillere geçti. Yine hayırsever kampanyaların yayıldığı alan internet oldu. Bulgaristan Kızılhaç Örgütü psikolojik destek hattını da sanal alemde başlattı.
Koronavirüs semptomları olan kişiler, bilgi ve soruların toplandığı ViruSave online veri sistemi faaliyete geçti. Orada toplu bir veri tabanı oluşturuldu, analizlerin yapıldığı, virus işaretleri olan kişilerin başvuracağı hastanelerin belirlendiği ve başka yararlı bilgilerin derlendiği bu platform İT uzmanlar ekibi devlete bağışladı.
Covid- 19 hastaları, taşıyıcıları, karantinada olanlar, çıkanlar gibi bilgiler Ulusal Kriz Merkezinin alacağı önlemler ve izleyeceği rota için yardımcı kılavuz niteliği taşıyacak.
Çeviri: Sevda Dükkancı, BNR
