Bulgaristan’da Antika radyo modellerinin öyküsü

Kuzey Bulgaristan’ın Polski Trımbeş kasabasındaki tarih müzesinde Ekim sonlarına kadar 80’den fazla antika radyo alıcısı sergileniyor. Bu ilginç ekspozisyonun mekanı rastgele seçilmedi.

Müze müdürü Doç. Hristo Haritonov şunları anlatıyor: “Bir tarih müzesinin işlev ve hedefleri, ilgili bölgenin tarihçesine ilişkin bütün gelişmeleri takdim etmektir. Radyo alıcıları ise insanların günlük yaşamından ayrılmaz bir parça olmuştur. Evlerde radyo alıcısına ayrı bir odanın ayrıldığı o erken yılları hatırlıyorum. Alıcının özel yeri olmasının yanı sıra buna müstakil bakım gösteriliyordu: üstünde her zaman el nakışı örtü ve saksı çiçekleri vardı. Radyo alıcısı bilgi ve dünya ile bağlantıya açılan gerçek bir altar gibiydi.”

Serginin bir bölümü, düzenlenmesine katılan Bulgaristan Ulusal Radyosu’na adanmıştır. BNR stüdyolarından geçmiş o tanınmış vatandaşlarımızın, Radyo’nun tarihçesi için önemli olan gelişmeler, artist ve spikerlerinin arşif fotoğrafları dikkati çekiyor.

Doç. Haritonov devamla şöyle dedi: “Ülkemizde en genç tarih müzesi olduğumuzdan BNR’den aldığımız yardımın olağanüstü önemi var. Sergide Radyo’nun 1935 yılındaki kuruluşuna, bölgesel radyo istasyonlarına ilişkin veri ve bilgiler sunuluyor. Ve elbette Müh. Kiro Marinov’un koleksiyonuna özel yer ayrılıyor.”

Adı geçen koleksiyoncu sergiye Bulgaristan, Batı Almanya, Demokratik Almanya Cumhuriyeti, Çekoslovakya ve eski Sovletler Birliği’nde İkinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrası imal edilen 70 radyo alıcısı temin etmiştir. Savaştan sonra ilk radyo örnekleri temelinde ülkemizde 3 devlet işletmesi meydana getiriliyor, Bulgaristan ise radyo alıcıları imalinde önde gelen ve uzun yıllar liderliğini koruyan bir ülkeye dönüşüyor.

Söze radyo alıcıları ile ilgili Müh. Marinov da karıştı:”Sergilenen cihazlardan her birinin kısa tarihçesi var. Bunların teknolojik ve teknik yanlarının yanı sıra vatandaşımızın her evde bulundurulan bu harika eşyanın aracılığıyla ilerleme ile ilgili zevkini, kendi kişiliğini ifade etme hevesini gördüm. Birçok insanradyo alıcısı satın almak üzere tarlalarını bile satmıştır. Değerli bir hatıra olarak kalan bu radyo alıcıları onlarca yıl zarfında evlerin en görkemli yerlerinde muhafaza edilmiştir. Çünkü radyo bir muhatabımız, diyaloğumuzun eşdeğer bir katılımcısıdır.”