Bulgaristan halkı, bu hafta sonunda, son iki yılda dördüncü kez sandık başına gitmeye hazırlanıyor. Ancak siyasi istikrarsızlık, rüşvet ve yolsuzluğun önemli oranda arttığı Bulgaristan’da, halkın demokrasiye olan güveni oldukça zedelenmiş. Parayla oy satın alma konusunda birçok iddia dile getiriliyor.

Seçim sürecini değerlendirmeden önce, AB üyesi bir ülkede, ana dilde propaganda yasağının çok şaşırtıcı olduğunu da mutlaka ifade etmeliyiz.

Bulgaristan’da en son, 25 Mayıs’ta Avrupa Parlamentosu Seçimleri yapılmıştı. Bu seçimde, koalisyon hükümetinin büyük ortağı olan Bulgar Sosyalist Partisi-BSP önemli oranda oy kaybına uğradı.

Üyelerinin çoğunluğu Türklerden oluşan, koalisyonun küçük ortağı Hak ve Özgürlükler Hareketi-HÖH ise oylarını artırdı. Ancak seçimin tartışmasız galibi, ana muhalefetteki, Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Vatandaşlar Partisi-GERB oldu. 

AP seçimleri öncesinde başlayan ve aylarca devam eden sokak gösterileri ve gensoruların ardından, 23 Temmuz’da BSP-HÖH koalisyonu dağıldı. 

AP seçimlerinin ardından, hem iktidar ortakları, hem de muhalefet erken seçime gidilmesini istiyordu. Ancak BSP hemen, GERB eylül ayı sonunda ve HÖH ise yıl sonuna kadar olmasını istiyordu. Neticede, 5 Ekim’de uzlaşma sağlandı. 

Erken Genel Seçimlere, yüzde 4’lük ülke barajını aşarak, 240 üyeli ülke parlamentosuna temsilci göndermek isteyen, 18 siyasi parti ve 7 koalisyon ve 9 bağımsız aday katılıyor. 

Ülkenin en büyük siyasi gücü olan GERB, çeşitli organizasyonlar ile süslenmiş, maliyetli bir kampanya yürütüyor. Ana sloganları ise “Güçlü Bulgaristan! Zamanı Gelmiştir!”

Ülkenin ikinci büyük siyasi gücü olan BSP, seçim bütçesinin önemli bir kısmını yardım kampanyalarına ayırdı. BSP, GERB ile yakınlaşmasını da sert bir dille eleştirdiği, koalisyon ortağı HÖH’ü seçim kampanyasının ana hedefi haline getirdi. BSP’nin bu seçimdeki ana sloganı ise, “Daha İyi Bir Gelecek Yaratıyoruz!” 

Bulgaristan’da yaşayan Türklerin büyük çoğunluğunun destek verdiği HÖH’ün seçim kampanyası ise, “Özgürlük Sende!” sloganı etrafında şekillendi. HÖH, 48 temsilci çıkarabileceği bir desteği istiyor. Bu sayıya ulaşabildikleri taktirde, anayasa mahkemesine başvuru imkanına erişecekler. Ancak ister 48, isterse 38 sandalye elde etsin, Bulgaristan’daki Müslüman Türklerin HÖH’ten birçok beklentisi var. 

HÖH’ten çözüme kavuşturması beklenen bazı konular arasında; Türkçe ders saatinin artırılması ve zorunlu ders kapsamına alınması, Türk kimlik ve kültürüne daha fazla sahip çıkılması, Türkçe medyanın hayata geçirilmesi, Vakıf malları meselesinin çözüme kavuşturulması, iki ülke arasındaki sosyal ve ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi, Türklerin ikamet bölgelerinde ekonominin güçlendirilmesi, çifte vatandaşlık ve Bulgaristan dışında oy kullanmanın kolaylaştırılması yer alıyor.

HÖH’ün yanı sıra, Türk adaylara yer veren, Türk ve Müslüman seçmenin oylarına talip olan bir diğer siyasi oluşum da Hürriyet ve Şeref Halk Partisi-NPSD. Korman İsmailov ve Kasım Dal gibi birkaç yıl önce HÖH’ten ayrılan isimlerin kurduğu NPSD, seçime Reformcu Blok-RB ile katılıyor.

AP bünyesindeki Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Komitesi, Bulgaristan’daki ayırımcılık ve göçmenlere yönelik hoşgörüsüzlük sebebiyle siyasetçileri, uyarmıştı. Buna rağmen aşırı sağ çizgideki oluşumlar, her seçim döneminde söylemlerini sertleştiriyorlar. Böylelikle düşük oy oranlarını, yükseltmeyi hedefliyorlar. 

Irkçı ve aşırı milliyetçi söylemleriyle bilinen ATAKA ise eski gücünü kaybetmiş. Büyük ihtimalle, parlamento dışında kalacak. Ancak ATAKA’nın yerini, benzer görüşlere sahip olan Vatansever Cephesi Koalisyonu-NFSB VMRO alabilir. Aşırı sağ çizgideki 13 siyasi parti ve hareketten oluşan NFSB VMRO Koalisyonu, seçim kampanyasını tamamen Türk karşıtlığı üzerinden yürütüyor.

Barajı aşma ihtimali olan bir diğer koalisyon da, eski TV program sunucusu Nikolay Barekov liderliğindeki Sansürsüz Bulgaristan Koalisyonu-BBZ. Bu partinin seçim kampanyası, “Sansürsüz Bulgaristan, HÖH ve GERB’siz Bulgaristan’dır” sloganı etrafında şekilleniyor. BBZ, seçim döneminde Türkiye sınırının kapatılmasını talep ederek, Türk düşmanlığını oldukça ileri bir noktaya taşımayı başardı.

Gelelim seçim tahminlerine…

Tek başına hükümet kuracak sayıya ulaşması çok zor olsa da, GERB’in sandıktan zaferle çıkması bekleniyor. Sol eksenli BSP’nin ikinci ve HÖH’ün üçüncü sırada yer alması bekleniyor. Büyük bir sürpriz olmazsa Reformcu Blok, NFSB VMRO ve Sansürsüz Bulgaristan da parlamentoya temsil hakkı elde edecektir. 

Seçimler nasıl neticelenirse neticelensin, HÖH’ün şahsında, Bulgaristan’da yaşayan Türkler hesaba katılmadan hükümet kurulmasının zor, hatta imkansız olduğunu da rahatlıkla söyleyebiliriz.

Ayhan Demir