2026’ya kadar çok para bekliyorsunuz. Kağıt üzerinde şu an bu paranın dördüncü kısmını aldığınız yazıyor.
Ama aslında ikinci kısmı bile almayabilirsiniz. Hatta hiç para almayabilirsiniz. Bulgaristan, Brüksel’den para alamama riskiyle karşı karşıya. Bunun nedeni, eksik yasalar.

Bulgaristan, Kurtarma ve Dayanıklılık Planı’nın (KDP) ikinci taksitinden bazı veya tüm parayı kaybedebilir.
Bu durum, 29 Kasım Cuma günü Avrupa Komisyonu’nun (AK) ön raporundan anlaşılmıştır.
Sebep, Sofya’daki milletvekillerinin bazı kilit yasa tekliflerini onaylamamış olmalarıdır.

Şu anda ülkenin, Avrupa Komisyonu’na bir ay içinde cevap vermesi ve ardından hasarı azaltmaya çalışması gerekiyor.
Ancak uzmanlar, bunun pek mümkün olmadığını söylüyor.
Sebep: Siyasetçiler, planın fonlarını arka planda bırakmış durumda.

“Bir yıl boyunca bu yasa tekliflerinin büyük bir kısmı kabul edilmedi.
Bu süre zarfında bunların kabul edilebileceği her türlü koalisyon ve çoğunluk vardı, ama olmadı,” diyor
eski başbakan yardımcısı ve Avrupa fonlarından sorumlu Atanas Pekanov.

Kurtarma ve Dayanıklılık Mekanizması, Avrupa Komisyonu’nun COVID-19 pandemisinden sonra ekonomik toparlanmayı desteklemek amacıyla üye ülkeler için hazırladığı bir pakettir.
Bu mekanizma, gerçekleştirilen reformlar karşılığında hibe ödemeleri yapılmasını sağlar.
Bulgaristan, 2026 yılına kadar 5,7 milyar avro almayı bekliyordu.
Ancak şu ana kadar ülke yalnızca 1,37 milyar avroluk ilk ödemeyi almış durumda.

İkinci taksit ödemesinin tamamı 653 milyon avro tutarında. Şu an için ne kadar kayıp olacağı netleşmiş değil.

“Şu anda sadece ikinci taksitin ödemesinin dondurulmuş olması durumunda, aslında satır aralarında tüm geri kalan kaynağın, hatta daha önce alınan kısmın bir kısmının kaybolması riski olduğu konusunda bir uyarı yapılmış oluyordur,” diyor.
Pazar Ekonomisi Enstitüsü’nde kıdemli ekonomist olan Petar Ganev.

Bu yıl Temmuz ayında eski maliye bakanı Asen Vasilev, dört tedbirin kabul edilmemesinin Bulgaristan’a 1 milyar leva’ya mal olabileceği konusunda uyarıda bulunmuştu. Şu an ise yerine getirilmeyen aşamalar ve hedefler daha da fazla.
Peki, nasıl böyle bir duruma gelindi?

“Özetle, bir taraftan siyasi irade eksikliği, diğer taraftan içsel bir istek ve toplumun genel ilgisi yokluğu söz konusu.
Üçü de olumsuz faktörler,” diyor hukuk uzmanı Ivan Bregov.

Bulgaristan Ne Kadar Kayıp Verebilir?

“Kesin olarak söylemek mümkün değil, ancak geçen hafta yayımlanan rapor, tüm paraların kaybedilme riski olduğunu gösteriyor,” diyor Atanas Pekanov.

Bulgaristan, Avrupa Birliği’nde fonları dondurulan ilk ülke değil. Şimdiye kadar bu durum, Belçika, Kıbrıs, İtalya, İspanya ve Litvanya gibi beş başka ülkede de yaşandı, ancak bunların dördü süresi içinde düzeltmelerini yaparak paralarını almayı başardı.

“Bizim durumumuzda ise hiçbir ödeme serbest bırakılmadı, bu da şu anlama geliyor: Avrupa Komisyonu’nun şu anki değerlendirmesine göre, performans o kadar tatmin edici değil ki, genel olarak tüm ikinci taksit riske girmiş durumda,” diyor Pekanov.

Eksik Olan Yasalar

Eksik olan reformlar, genel olarak enerji sektörü ve yolsuzlukla mücadele ile ilgilidir.
Bu reformların uygulanabilmesi için, meclisten geçmesi gereken yasama değişiklikleri gereklidir.

27 Ekim’deki son seçimlerin ardından, milletvekillerinin başkan seçme konusundaki başarısız girişimlerinde haftalar kaybedildi.
Çalışan bir parlamento olmadan, hiçbir yasama değişikliği kabul edilemez. Ve görevlerin yerine getirilmesi için zaman hızla geçiyor.

Avrupa Komisyonu, şu ana kadar tamamen veya kısmen yerine getirilmeyen değişiklikleri şu şekilde sıralıyor:

• Kişisel iflas yasası;
• Suistimalleri bildiren kişilere yönelik yasa değişiklikleri;
• Yolsuzlukla mücadele komitesinin üyelerinin seçilmesine yönelik kurallar;
• 2038 yılına kadar kömürlü santrallerin kapatılmasıyla ilgili iklim nötr yol haritası;
• Elektrik piyasasının serbestleştirilmesi;
• Temiz enerji üretiminin yasal olarak teşvik edilmesi ve şebekeye bağlanma engellerinin kaldırılması;
• Yüksek Yargı Konseyi’ne bağlı denetim biriminin, yargıdaki yolsuzlukla mücadele kapasitesinin güçlendirilmesi;
• Tek katılımcılı ihalelerin oranının düşürülmesi;
• Bazı medeni ve ticari davalarda zorunlu mahkeme aracılığıyla çözüm uygulamasının getirilmesi.