Bugünlerde çeşitli uluslararası araştırma merkezleri ve küresel kurumların kış ekonomik tahminlerinin yapıldığı zamanlardayız. Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu (IMF), Avrupa Komisyonu’nun ekonomi tahminlerini açıklandı. Bulgaristan Piyasa Ekonomisi Enstitüsü de verilerini yayınlandı.
Bütün bu tahminler ekonomik döngünün yaşandığı bir zamanda meydana geldi, analistler arasındaki farklar ise sadece Bulgaristan ve AB’de ekonomik büyümenin yavaşlamasının derinliği ve hızı ile ilgilidir.
Tahminlere göre, Bulgaristan ekonomisi bu yıl da belirli bir hız dengelemesi ile büyümeye devam edecek. Herkes bir ağızdan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 3.1 – 3.7 oranlarına yükseleceğini söylüyor. Bu görüş Bulgaristan’daki sıradan tüketici tarafından da paylaşılıyor, ki son araştırmalar tüketicilerin ulusal ekonomiye olan güveninin artığını gösteriyor. Bulgaristan ekonomisinin büyümesinin ana itici güçlerinden biri olan iç tüketime atıfta bulunduğundan dolayı bu çok önemlidir. Bulgaristan’ın gelir ve tüketimin hızlandırılması ihtiyacı çok büyük, çünkü son verilere göre, çünkü son verilere göre Bulgaristan halkı Avrupa’da kişi başına düşen yıllık GSYH’ya göre son sırada yer alıyor – AB için bu oran ortalama 15 000 avro olurken, Bulgaristan’da 7 300 avro. Bu, ulusal ekonomi açısından düşük satın alma gücü nedeniyle daha az talep, zayıf satışlar ve zayıf üretim anlamına geliyor. Kamu sektöründe vaat edilen ücret artışı muazzam değil, ama yine de hissedilir derecede ve özel sektördeki maaşların büyümesine neden olacağı da kesin.
2019 yılında, uzmanlar ayrıca daha fazla kamu yatırımı, yani kamu harcamalarında artış olmasını bekliyorlar. Bunun gerçekten yapılacak olduğunun bir kanıtı da, geçen yılın sonunda hükümetin bütçe fazlasından yaklaşık 1 milyar avro ayırmış olduğu gerçeğidir. Bu parayla bu yıl ve sonraki birkaç yıl boyunca öncelikli olarak ulaştırma alanındaki projeler finanse edilecek. AB sübvansiyonlarının kullanımının da hızlandırılması öngörülüyor. Bu da farklı sanayi sektörlerini teşvik edecektir.
Beklendiği gibi, Bulgaristan bu yılın yazında Avro Bölgesine girmek için ilk adım olarak ERM2 programına alınırsa, bu bütün ekonomiyi istikrara kavuşturacak ve bankaları teşvik edecektir.
Bütün bu olumlu gelişmelerin ışığında, ülkenin 2019 yılındaki ekonomik gelişimi ile ilgili olumlu beklentilerin fazla olmaması mümkün değil. Bu beklentiler, ihracatla yakından bağlantılı olan Bulgaristan ekonomisinin oldukça küçük potansiyeline rağmen, kulağa gerçekçi geliyor. Ancak, yetersiz iş gücü nedeniyle ihracat giderek daha zayıf hale geliyor. İşgücünün yetersiz olma nedeni ise, şimdiye kadar, emeğin her zaman en önemli işletme sermayesi olarak algılanmaması ve bu nedenle de yeterince ödeme yapılmamasıdır. Bu yüzden, daha iyi bir yaşam aramak adına yüz binlerce Bulgaristan vatandaşı yurtdışına göç etti. Şimdilerde ise bu eğilimin tersine döneceği zamandayız, ancak bunun aniden olması beklenemez, çünkü insanların ülkede kalmalarını, göç edenlerin de geri dönmelerini sağlayacak zaman ve maaşların yükseltilmesi için para gereklidir.
Çeviri: Özlem Tefikova, BNR
