Günümüzde saatte 300’ün üzerinde km hız yapan Hyperloop, TGV ve başka tren modellerinden bahsederken, Bulgaristan Demiryolu Şirketi modern koşullara uyum sağlayamadığından dolayı gerileme yaşıyor. Bulgaristan Demiryolu Şirketi, geçen yüzyılın başlarında yaşıyor gibi. Buharlı lokomotiflerin saatte ortalama 30 km hızla yük ve yolcu vagonu çektikleri ve tren istasyonlarının her yerleşim yerinde en güzel ve dikkat çekici binalardan olduğu 20. yüzyıl.
Günümüzde artık böyle değil. Demiryolu taşımacılığı avantajlarını koruyor, ancak bu avantajlar diğer toplu taşıma araçları ile başarılı bir şekilde rekabet yürütebilmek için doğru kullanılmalıdır. Bu demek ki, Demiryolları reformdan geçmeli ve zamana ayak uydurmalı.
Fakat bütün bunlar yapılmıyor. Demiryolu Şirketi devlet tarafından sürekli destek almasına ve AB tarafından finanse edilen yüz milyonlarca avroluk modernizasyon projelerini uygulamasına rağmen sürekli iş ve müşteri kaybediyor. Bunun basit sebebi ise ülkenin en ucuz ulaşım aracı kalmalarına rağmen, günümüzde müşteri gereksinimlerini karşılayacak seviyede olmamasıdır.
Bulgaristan Demiryolu Şirketi’nin durumu Ulaştırma Bakanı Rosen Jelyazkov’a göre “gelişme eğilimi görünmüyor”. Muhtemelen şirketin İcra Kurulu Başkanı Vladimir Vladimirov ve Yönetim Kurulu’nun üç üyesinin bir ay önce istifa etmelerinin sebebi de budur. Şimdilik onların yerine alınan yeni yöneticiler yok; bu Demiryollarının geleceğine dair vizyon eksikliği olarak da yorumlanabilir.
Demiryolları geçen yıl 21 milyon yolcu taşımış ve devletten 144 milyon avro sübvansiyon almıştır. (Karşılaştırma için: Komunizm döneminin son yılı olan 1989’da Demiryolu şirketi 99 milyon kişi taşımıştır). Trenle yolculukta ortalama hız saatte 45 kilometreye ulaşıyor. Bulgaristan saatte 120 kilometreden fazla hız yapabilecek tek bir lokomotife bile sahip değil. Lokomotiflerde neredeyse her ay kazalar ve hatta yangınlar meydana geliyor, koşullar ise yolcular için elverişsiz kalıyor.
Paradan söz etmek gerekirse, belirtmek gerekir ki, Bulgaristan Demiryolu Şirketi 2017 yılından ikinci tahvil emisyon olarak 52, 5 milyon avro ana borç ve faiz ödemesi gerekiyor. Hükümet Ekim ayında, krediyi ödemesi için 30 Aralık 2019 tarihine kadar Demiryolu Şirketi’ne süre uzatması verdi.
Geçen yüzyılın 90’lı yıllarında Demiryolu Şirketi Dünya Bankası’ndan 235 milyon avro kredi aldı, ancak bunun yararları hiç kimse tarafından hissedilmedi. Bu günlerde, Avrupa Birliği’nin Uyum Fonu kapsamında Bulgaristan’ın en büyük şehirlerinden bazılarını Karadeniz’in en önemli limanlarından birine bağlayacak Plovdiv ve Burgaz kentleri arasında daha modern, daha hızlı ve daha güvenli demiryolu bağlantısı için 293, 4 milyon avro yatırım yaptığı anlaşıldı.
Bu şekilde, yatırımlar Güneydoğu ve Orta Avrupa’yı bağlayan Trans-Avrupa Ulaşım ağı (TEN-T) Doğu/ Doğu Akdeniz koridoru boyunca yüksek hızlı tren hattının inşasına katkıda bulunacak. Yetkililerin Sofya Havalimanı’nın uzun zamandır ertelenen imtiyazından gelen paranın bir kısmını Demiryolları Şirketi’ni ayağa kaldırmak için kullanılmasına karar verdiklerine göre, anlaşılan Avrupa’dan gelen finansal enjeksiyonlar yeterli görünmüyor.
Çeviri: Özlem Tefikova, BNR
