Son haftalarda, Bulgaristan’ın Avro Bölgesine katılım ıhakkında kamuoyunda yine ve oldukça aktif bir şekilde söz ediliyor.
Hükümet yetkilileri, iş dünyası temsilcileri ve uzmanlar, açıklamalarında, bunun şimdiden bir gerçek olacağı gibi 1 Ocak 2024 tarihi bile belirtiyorlar.
AB üyelik anlaşmasının imzalanmasıyla birlikte, her üye ülkenin tek Avrupa para birimini kabul etme konusundaki anlaşmasını ifade ettiği tartışma götürmez. Ancak, ulusal para biriminin değiştirilmesi gereken tarih belirtilmemiş.
Ukrayna’daki savaşla ilgili jeopolitik çalkantılar ve buna eşlik eden ve ülkemizde giderek daha belirgin hale gelen enflasyonun arka planında, 2024’te levanın avro ile değişiminin ne kadar mümkün olduğunu tahmin etmek hala zor.
Kısa zaman önce yayınlananve yakınsama ile ilgilibir Avrupa Komisyonu raporuna göre, Bulgaristan henüz Avro Bölgesine katılamaz.
Bulgaristan Merkez Bankası BNB Yasaları, Avro Bölgesi mevzuatıyla uyumlu değil ve ülkedeki enflasyon, yıllık bazda yüzde14.4 olmak üzere, çok yüksek.
Ancak, gereksinimler, enflasyonun en başarılıülkelerin ortalamasının yüzde 1.5’inden yüksek olmamasını gerektiriyor.
Uzmanlara göre, bütçeaçığı GSYİH’nınyüzde 3’ünü geçmemelidir ve Avro Bölgesine yükselen enflasyon ve durgunluk riskleri varken girmek ek riskleri beraberinde getiriyor.Öte yandan, insanların zaman içinde büyüyen avro hakkındaki şüphelerinden kaynaklanan bir tereddütde hakim. Ekonomi uzmanı Daniela Bobeva, BNR’ye açıklamada bulunurken “İşte bu yüzden politikacılar, insanlarıdoğru yolun bu olduğuna dair ikna etmelidirler” dedi ve Bulgaristan’ın Avro Bölgesindeki üyeliğine ilişkin tahminlerini dile getirdi:
“Ödeyebileceğimizden daha fazlasını harcamaya devam edersek, bütçe açığı veenflasyon kriterini zor karşılayaxcağıoz.Bütçe güncellemesinde çok büyük maliyetler planlıyorsak kriterleri karşılamamız zor olacaktır. Avrupa Merkez Bankası,enflasyon kriteri ile ilgili bir sorun yaşayacağımızı öngörüyor. Bu nedenle, iyi bir analiz yapılması ve hangi politikanın dikkate alınması gerekiyor.”
Levanın Avro ile değiştirilmesini geleneksel olarak eleştiren Makro Ekonomi Uzmanı doçent Grigor Sariyski,geçenlerde katıldığı birtelevizyon programında ülkemizin henüz böyle bir adıma hazır olmadığını bir kez daha kaydetti:
„Hükümet, mali politikanın sorumluluğunu üstlenmemiz içinAvroBölgesine girmemizi istiyor. AB’ye katılımımızdan sonra, yeni bir yasanın her önsözü, bizim yasamızı Avrupa mevzuatıyla uyumlu hale getirme ihtiyacıyla başlıyor.AvroBölgesine girerken, para politikası konusunda da aynısını yapacağız.“
Makro Ekonomi Uzmanı, birkaç yıl öncesine kadar Avro Bölgesinin yabancı bir ülkenin “günahlarını” telafi edecek bir istikrar mekanizmasından yoksun olduğunu hatırlatıyor. Ancak, şimdi böyle bir mekanizma mevcut ve her üye ülke buna katılmakla yükümlüdür.
Aynı zamanda Bulgaristan’ın Avro Bölgesine katılımını destekleyenlerden biri olan mali uzmanı Viktor Yotsov, ülkemizin sözüm ona”bekleme odasına” kabul edilmek için neden 13 yıla ihtiyaç duyduğuna ilişkin şaşkınlığını dile getirdi:
„ERM mekanizmasına girmek için karşılamamız gereken herhangi bir kriter yok. Dolayısıyla kararın oldukça güçlü bir siyasi unsurdan etkilendiğini düşünüyorum. Buna rağmen Bulgaristan,25 yıldır aktif bir para politikası izlemeyi reddediyor ve Avrupa Merkez Bankası’nı takip ediyor.Kendi para politikamıza sahip olmamakgibi tüm olumsuzlukları25 yıldıryaşıyoruz.
Öte yandan, işlem maliyetlerinin düşürülmesi, daha düşük faiz oranları vs gibi parasal birlik içinde olmanın avantajlarını kullanmıyoruz.”
Yazı: Yoan Kolev
Çeviri: Şevkiye Çakır
