Parlak fikirler, bir kişinin takım elbise giyip bilgisayar başında, bir masanın arkasında ciddi poz almasını beklemez. Oyun kolaylığı ile fikirler, beklenmedik bir şekilde dolaşırlar ve sadece bir şey için ısrar ederler – onları kendi alanlarında yakalayıp evcilleştirmek.
Güneş enerjisiyle çalışan bir uçak inşa etme fikri, garajda iki arkadaşın, gelecek için gündelik bir konuşmasında ortaya çıkar. O zamanlar Yavor Hristov ve Dobromir Dobrev bu fikrin kendilerini uzaklara götüreceğinin farkında değiller – beyaz kabarık bulutlar ile çizilmiş bir jet izi gibi yol.
“Şaka ile başladı, ancak gerçeğe dönüştü” sözleriyle o özel günü hatırlıyor 23 yaşındaki Yavor ve Dobromir’le hemen araştırmalara başladıklarını ekliyor. Twin Ray adını koydukları uçak projesi bu şekilde ortaya çıkmış. İki kişilik uçuş makineleri, güneş enerjisi ile beslenecek, saatte 140 ile 200 km hıza ulaşacak ve havada 4 saat kalabilecek. İlginç olan uçak, uçuş sırasında da sarj olabilecek ve böylece sadece batarya ile geçilen 400 km’lik mesafe, 600 km’ye çıkabilecek. Benzer büyüklükteki bir uçağın en uzun uçuşunun şu an yaklaşık 400 km olduğu göz önüne alındığında, bu yeni bir rekor olacak.
“Piyasadaki çoğu elektrikli uçak, güneş enerjili olsun ya da olmasın, daha yüksek hız elde edebilmek veya daha hafif olmak için fedakarlık yapılıyor” – diyerek kendi projelerinin farkını anlatıyor Yavor Hristov. “Her zaman birşey feda ediliyor – bu uçağın rahatlığı olabilir ya da kat ettiği mesafe. Bizim istediğimize gelince ise uçağın genel amaçlar için kullanılmasını istiyoruz ve örneğin birileri tatile çıkmak ya da doğayı seyretmek isterse, bunu bizim uçağımızla yapsınlar. Bu yüzden mevcut olanlardan farklı bir tasarım yarattık. Böylece kanatların özel şekli, şu andaki diğer tüm uçaklardan daha fazla güneş paneli yerleştirebilme imkanı ile birlikte daha fazla erişim, diğer uçakların gibi hız ve rahatlık sağlıyor.”
Uçağın yakın gelecekte gerçeğe dönüşebilmesi için projede 10’dan fazla insan çalışıyor – elektrik ve havacılık alanında mühendislerin yanı sıra ekipte pazarlama uzmanı da var.
“Şu anda küçük bir prototip seviyesindeyiz” – diye anlatıyor Yavor Hristov. -“Yani biz şu anda, mart ayı sonuna kadar tamamlamayı planladığımız, 10:1 oranında maketi yapıyoruz. Havanın iyi olması durumunda maketi test edeceğiz. Gerçek boyuttaki uçağa ve onun üretimine gelecek olursak, birkaç yatırımcıyla görüştük ve bir ortaklık kurmayı umuyoruz. Böylece Twin Ray Bulgaristan’da ya da Almanya’da yapılabilir ve bir sene sonra pazara sunulabilir.”
Güneş energisi ile çalışan uçak projesiyle Yavor ve Dobromir, şu anda“Boing”in düzenlediği yarışmada yarışıyor – hatta toplam 200 yarışmacı arasından, diğer 16 yarışmacı ile finale kadar geldiler. Kazanıp kazanmayacaklarına bakmaksızın, havacılık devi, genç yeteneklere danışmanlık ve rehberlik desteği verecek. Geçtiğimiz yılın sonunda onlar, yenilenebilir enerji alanında başlangıç yapan şirketlerin, Orta ve Doğu Avrupa için PowerUp! bölgesel yarışmasını kazandılar ve daha sonra Bulgaristan’ı Budapeşte’deki finalde temsil ettiler. Peki bundan sonraki hedefleri neler?
“Artık dizaynı ve şekligeliştirilmiş tek pilotlu spor modelimiz var” – diye cevap veriyor Yavor Hristov. “Onunla ilgili çalışmaya, ilk Twin Ray’i pazara sunduktan hemen sonra başlayacağız. Kısa mesafeli teslimatlar için kullanılacak bağımsız uçuşlar için bir uçak yapmayı da planlıyoruz.Üçüncü hedefimiz ise küçük yerel uçuşlar alanına girmek – şu anda bu şehirler arası uçuşlar 50-100 kişilik yolcu uçakları tarafından gerçekleştiriliyorlar ve çok azı büyük şirketler tarafından işletilmektedir.”
Yavor Hristov Bulgaristan’da geleceğin uçaklarını yaratmak istiyor ancak bunun önündeki engellerden birini işaret ediyor – deneysel uçuşlar konusunda aşırı kontroluygulayan yasa. Ancak bir gün nerede olursa olsun, Yavor Hristov’un, uçakları için dünya gökyüzünde sınırların olmaması hayalini sürdüreceği açıktır.
Çeviri: Habil Habilov, BNR
