Balkan Savaşında Edirne..
“Anladık amma, muvaffak olamadık anlatmağa.”
Hacı Ahmed Ağa Oğlu Terlikçi Mehmed’in Anıları
Osmanlıcadan Çeviri yapan : Adem UYSAL – Ankara
Yayına Hazırlayan : Cengiz BULUT
Kapak Resmi ve Balkan savaşı resimleri : Suat ÖNENGÜT Arşivi

Hacı Ahmed Ağa oğlu Terlikçi Mehmed’in Torunu Emekli kimya Öğretmeni Sayın Mübeccel KORKMAZ dedesinin 1892 yılından itibaren cebinden eksik etmediği not defterine, güncel olayların yanında Balkan savaşı (1912-1913) ve Yunan işgali (1920-1922) sırasında Edirne’de yaşananları not aldığı günlüğünü Cengiz BULUT’a yayınlanması için izin vererek Edirne kültür hayatına çok önemli bir katkı yapmıştır.
Sayın Mübeccel KORKMAZ emekli olduktan sonra da Edirne Kültür hayatına katkılarını sürdürmüş, II.Bayezıd Külliyesi Sağlık Müzesine, Edirne Müzesine, dedesi Terlikçi Mehmed ve Anneannesi Saadet hanımın uzun yıllar yaşadığı Taşodalar’a çeşitli materyaller bağışlayarak, geçmişi geleceğe taşımaya aracılık etmiştir , kendisine uzun ömürler dilerken şükranlarımızı sunarız.

Okuyacağınız bu günlüğü zamanının Toplumsal ve Siyasal meselelerinin
Entelektüel bağlamlarını göz önünde tutarak incelemeniz daha isabetli olacaktır.
Terlikçi Mehmed ; 1876 yılında Edirne’de doğmuş,1933 yılında Edirne’de vefat etmiştir,Meslek sahibi Esnaflık yapan, ama Balkan Savaşında ve Yunan işgali sırasında küçük dükkanından çıkıp vatan Müdaafasında 13 defa belirli zamanlarda değişik görevler alıyor, ama her terhis belgesini aldıktan sonra da “Cenab-ı Mevla bir dahi bana askerliği nasip etmesin..” diye not düşerek, savaşın ülkelere ve insanlara felaketler getirdiğinin bilincinde olarak, ne kadar savaş karşıtı olduğunu da bu kısacık notu ile bizlere anlatmaya çalışıyor.
Günlüğünde yaptığımız incelemede,Edirne’nin savunulması için teşkil edilmiş olan Mevki-i Müstahkem Kumandanlığı’nın esas muharip birimlerinden olan 10. Fırka Kumandanlığının erkân-ı harp reisliğini Kurmay Binbaşı Rütbesi ile yapmakta olan , sonradan İstiklâl Savaşı’nın Doğu Cephesi Kumandanlığını yapacak olan “General Kâzım Karabekir’in” 10. Fırkasında da görev yaptığını görüyoruz.
O ayrıca Edirne’de zamanının, Entelektüel kişiliklerinden biri olarak çıkıyor karşımıza, ileri görüşlü,esnaflar arasında şapka devrimi sonrası fesini çıkararak ilk Fötr şapka giyenlerden biri, sanattan, müzikten anlayan,……..marka gramofonunda günün popüler şarkılarını,kantolarını dinleyen,günlük yerel ve ulusal gazeteleri takip eden, Edirne’de mevcut sinemalara ailesi ile birlikte devamlı giden ve ilgisini çeken önemli bilgileri,şarkıları-kantoları-şiirleri not ederek kayıt altına alan ve gelecek kuşaklara aktarmanın yollarını arayan bir kişilik sahibidir Terlikçi Mehmed…
Terlikçi Mehmed ve eşi Saadet hanım 1896 yılında evlenirler ve 1900 yılında bir kızları olur, Fatma hanım dönemine göre iyi bir eğitim alır,aldığı eğitimler sonrası hak ettiği diplomaların örneklerini günlüğün resimler bölümünde göreceksiniz, aldığı bu diplomalar sayesinde ilkokullarda öğretmenlik yapma hakkını da kazanmıştır (Resim 07)..Fatma hanım 24 Teşrini evvel 1921 yılında Edirne’nin Yunan işgali altında olduğu dönemde Refet Efendi oğlu Murat Efendi ile nikahlanmıştır ve nikah akit belgesinde iki adet pul vardır, birisi Osmanlı devlet pulu diğeri Yunan puludur..
Fatma hanımın Murat bey ile evliliğinden iki kızları olur Müzeyyen Korkmaz (1924-2005) ve Mübeccel Korkmaz (Receb-i Şerif 27 sene 344 / Efrenci 10 Şubat 1927 – 28 Rumi Kasım : 95 Çeharşenbe) hanım efendiler.Müzeyyen hanım yıllar sonra Sayın Fikri UTKU beyefendi ile evlenecektir.
Mübeccel hanım 1943-1944 Yılında Edirne Lisesini bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Yüksek Öğretmen Okuluna devam eder, 1949 yılında mezun olduktan sonra kimya öğretmeni olarak 1949-1952 yılları arasında Van Fen lisesinde görev yaptıktan sonra 1953 yılında Edirne Ticaret Lisesinde Fizik Kimya Öğretmeni olarak göreve başlar bu görevini 1964 yılına kadar sürdürür , 1965 – 1972 Yılları arasında Edirne Lisesinde Fizik-Kimya öğretmenliği ve 1972 – 1977 yılları arasında Edirne Eğitim Enstitüsünde Fen Bölümünde görev yapan Sayın Mübeccel KORKMAZ 30 11 1977 yılında emekliye ayrılan Mübeccel hanımefendinin Edirne’de eğitim verdiği Öğrencilerin büyük bir bölümü bu gün Ülkemizin değişik yerlerinde çok önemli görevlerdedir.
Edirne’nin sosyal ve kültürel yaşamına büyük katkılar yapmış 1969 Yılında Edirne Müzesinde düzenlediği defile ile dönemin Milli Eğitim Bakanı Sayın M.İlhamı ERTEM’in takdirlerini kazanmıştır.
Edirne Turizm’inin gelişmesi yönünde çalışmaları olmuş, öğrencileri ile birlikte Tiyatro, defile gibi etkinlikler düzenleyerek öğrencilerinin ufuklarının açılmasını sağlamıştır. Sayın Mübeccel hanım halen Ankara’da yaşamakta ve kalbi Edirne için atmaktadır..
“Şevket Süreyya AYDEMİR”, Ben bir sınır şehrinde Edirne’de doğdum diye başlar “Suyu Arayan Adam” adlı kitabına, evinin Edirne’nin en kenar mahallesinde olduğunu belirtir, bu mahalle Yıldırım mahallesidir ve Terlikçi Mehmed ile aynı mahallede doğup büyümüşlerdir, yıllar sonra Sayın Mübeccel KORKMAZ öğrencilik yıllarında Şevket Süreyya AYDEMİR’in Sarıkamışta şehit olan kardeşinin ailesinin yanında kalırken ilgi ve alakasını eksik etmeyerek, dedesi Terlikçi Mehmed’le olan dostluğunu yad edecektir ona.*