Avrupa destek fonları, ülkemizdeki gençlere önemli katkı sağlıyor. Bu destek fonlarından yararlananlardan biri 20, biri de 25 yaşında olan iki gençle görüştük. Bu iki genç de artık işini kurmuş. Onlar Aytos Belediyesi’ne bağlı Çerna Mogila (Karatepe) köyünde yaşıyorlar. 20 yaşındaki Mustafa Hüseyin Habil genç bir çiftçi. 25 yaşındaki Kuzeni Ruhi Şükrü de çifçilikle uğraşıyor. Ruhi Şükrü, aynı zamanda üniversitede elektrik mühendisliği okuyor. Mustafa Habil ile yaptığı işler hakkında kısa bir roportaj yaptık.
Üniversiteye devam etmeyip niçin çiftçilikle uğraşmaya karar verdin?
Üniversite okumak isterdim lakin üniversite mezunlarının maruz kaldığı durumları görünce bu hevesim kaçtı. Üniversite bitirmiş çok arkadaşım var. Bulgaristan’daki işsizlikten dolayı kendi mesleklerinde iş bulabilen neredeyse yok gibi. Benim gibi genç bir çiftçi olan kuzenim Ruhi Şükrü de üniversite mezunu, ama kendi branşında iş bulamıyor. Bu da demek oluyor ki, 4 yıl okudukları sanki boşuna. Sadece bilgileri kalıyor onlara. Bir de 4 yıl üniversite okumak en az 25 bin levaya mal oluyor bir aileye. Bu parayı harcayacağıma para kazanayım daha iyi olur dedim. Köyde zaten kendi topraklarımız vardı. Onları işliyorduk. Burgas’ta Avrupa destek fonları danışmanlığı yapan akrabamız Hüseyin Cemil, bana genç çiftçi olmam için yardımcı oldu. Şu anda genç çiftçiyim ve ilk yardım olarak 25 bin levayı aldım. Bir de insanın kendi işini yönetmesi daha güzel bence. Başkasına çalışmıyorsun, yaptığın iş için kimseden laf duymuyorsun. Bildiğin kadarını ve elinden geldiğini yapıyorsun, kazancın seni ilgilendiriyor.
Senin kazandığın projede, ilk etapta istenen nedir?
Benim projemde sadece ceviz ağacı bakımı var. İlk etapta 11 dekar ceviz dikmem istendi. 11 dekar araziye de 120 ceviz fidanı diktim. 3 sene bu 11 dekara bakacağım.
4. ve 5. sene istenen şartlar nelerdir?
Benim programımın tamamlanması için 31 dekar ceviz ağacı bakmam gerekiyor. Bu da demek oluyor ki, 4. sene 20 dekar daha toprak satın almalıyım ve ceviz fidanı dikmeliyim. Kiralık toprak olmaz çünkü cevizin ortalama ömrü 100 senedir. Kimseden 100 senelik toprak kiralayamam. Çok zor olur. 20 dekar için tahmini olarak 220 ceviz fidanı satın almam lazım. 1 tane pulluk ve traktörlerin arkasına takılan büyük ilaçlama makinesi satın almam gerekiyor. En son şart ise yetiştirdiğim cevizlere doğal bakmam gerekiyor. Herhangi bir kimyasal ilaç kullanmamalıyım.
Kimyasal ilaç kullanıp kullanmadığın nasıl anlaşılabilir ki?
Bir ceviz fidanı 4-5 senede ceviz veriyor. İlk cevizler meyve verince, bu işle görevli olan uzmanlar gelip numune alacaklar. Sonra ceviz, laboratuvarda incelenecek. Böylelikle anlaşılıyor doğal olup olmadığı. Ben, diktiğim fidanları 3 yıllık almıştım kısmetime fidanın biri ceviz verdi. Cevizlere doğal yolla bakınca sübvansiyon da alıyorum. 11 dekar cevize bin 700 leva sübvansiyon veriliyor yılda. Eğer doğal bakılmazsa bu yardım kesiliyor. Cevizlere doğal bakınca onlara pazar bulmak da kolay oluyor.
Avrupa destek fonları hakkında neler tavsiye edersin?
Avrupa destek fonları sayesinde iş sahibi oldum. Başkasına çalışmıyorum, kendi işimi takip ediyorum. Bu fonlardan yararlanabilmek için bazı riskleri göz önüne almak gerekebilir ama, bunlar çok büyük riskler değil. Fonlardan yardım alabilmek için katıldığınız projedeki şartları zamanında yerine getirdiğinizde projeniz onaylanıyor. Şu anda proje onaylama oranı yüzde 99 veya daha fazladır. Onaylanmayanların ise şartları zamanında yerine getirmediklerini görürsünüz. Köyde 10-15 dekar toprağı olan herkese tavsiye ederim genç çiftçi olmayı. Önümüzdeki yıl başlayacak olan 2014-2020 Avrupa destek fonlarından olabildiğince faydalansınlar. Çok iyi takip etsinler. Bu fırsatı da kaçırmasınlar. Çünkü bazen fırsat insanın ayağına bir kez gelir. Avrupa destek fonları, şu anda gençlere kendi işlerini kurmak için bir fırsattır.
İlhan Şenol – Zaman BG
