Bulgaristan’da 1 Ocak 2008’de zorunlu askerlik kaldırıldı. Dönemin parlamentosu Savunma ve Silahlı Kuvvetler Yasasında değişiklikleri onaylayarak, erkeklerin zorunlu askeriğe tabi tutulmasından vazgeçildi. Bulgar ordusu bundan sonra tamamen profesyonel, ücretli orduya dönüştü. İşte tam o zamandan beri orduda daimi bir askeri kadro açığı yaşanmaya başladı.
Cumhurbaşkanı ve Silahlı Kuvvetler Genel Komutanı Rumen Radev ordudaki güncel sorunları şöyle sıraladı: çağdaş askeri teknik eksikliği, tam kapsamlı askeri hazırlık için kaynak eksikliği, askeri görevlilerin düşük sosyal statüsü, yani ödenen ücretlerin düşük olması ve endişe verici bir kadro açığı.
Radev, Cumhurbaşkanı görevinin birinci yılı dolayısıyla yaptığı açıklamada:“Silahlı kuvvetlerin 2030 yılı stratejisinde savunma yeteneğinin gelişmesine yönelik acil bir program hazırlanmasını isteyeceğim. Savunma giderlerinin 2024 yılına kadar GSYH’nın %2’si oranında yükselmesi için Ulusal Planın güncellenmesini takip edeceğim” dedi.
Son yıllarda orduya yeterince kaynak ayrılmaması %25- %30 oranında bir kadro açığına yol açtı. Ücretli profesyonel askerin başlangıç maaşı 650- 700 leva (323- 350 euro) iken, genç Bulgarların bu görev ve mesleğe ilgi duyması beklenilemez.Hükümet bu sorunla ciddi olarak ilgilenmeye başladı. Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Krasimir Karakaçanov Bulgaristan’da gençler için gönüllü askerlik teklifi sundu. Karakaçanov, zorunlu askerliği geri döndürme fikrinden de vazgeçmiyor, ancak gönüllü görevi bu yolda ilk adım olarak tanımlıyor.Savunma Bakanı mevcut orduda askeri kadro açığının 5500 kişi olduğunu ve kadro problemiyle baş etmek üzere 30 milyon leva (15 milyon euro) kaynak sağlandığını duyurdu.Bakan İsviçre askerlik sisteminin uygulanmasını öneriyor. 18 yaşını bitirmiş gençlere altı aylık kısa dönem askeri eğitim verilecek, ondan sonra da bu kişiler yedek subay listesine girecek.
Bakan ayrıca okullarda ilk askeri eğitim derslerinin de çoğalmasını istiyor:Şu an programda yer alan beş askeri eğitim ders saati, öğrencilere askerliğin tam ne olduğunu, savaş ve askeri çatışmada ne yapacaklarını, silah kullanımı ve ilk müdahale nasıl yapılır gibi bilgiler vermiyor, sadece teorik ve tarihi bilgiler sunuyor. Okullarda askeri eğitim dersleri arttırılmalı ve pratik ağırlıklı olmalı. Askerlik gençlerde yurtseverliği aşılıyor, vatan sevgisi duygularını kazandırıyor. Yeni ders yılından, özellikle askeri garnizon veya harp okulları olan ve eğitmen görevine geçebilecek subayları bulunan şehirlerde bu projeyi pilot- proje olarak uygulamaya koyacağız.
Savunma Bakanı Krasimir Karakaçanov gönüllü askerlik fikrini şöyle özetledi: Toplumda zorunlu askerlik konusunda tartışmalar sürüyor. Bu aşamada GERP- PF(Vatansever cephesi) koalisyon ortkalığı sözleşmesinde yer alan bir noktayı uygulamak daha makul olur. 18 yaşını tamamlamış ve isteyen bütün Bulgaristan vatandaşları 6 ile 9 ay arasında gönüllü askeri eğitim, yani gönüllü askerlik yapabilir. Bu süreçten sonra da normal yaşam ve uğraşılarına geri dönebilir.
Zorunlu askerliğin kaldırıldığı bütün ülkelerde orduda eksik kadro sorunu var, dedi Karakaçanov. Ülkede zorunlu askerlik olmadıkça bu problem çözülemez. Balkanlar’da Yunanistan ve Türkiye gibi komşu devletlerde zorunlu askerlik devam ediyor. Avrupa’da Avusturya’da mesela askeri görev zorunlu. İsveç ve Finlandya geçen yıl zorunlu askerliği geri çevirdi. Bu süreç durduruulamaz.
Sevda Dükkancı, BNR
