Rafet ULUTÜRK

Tarih: 26 Ocak 2016

Bulgaristan’da GERB partisine alternatif belirdi.

Bulgaristan siyaseti Yeni Cumhuriyetçiler ve Cumhuriyetçiler olarak ikiye bölünüyoruz. Yeni Cumhuriyetçiler partisi artık kuruldu. Eski Cumhuriyetçilerle aramızdaki fark ne olacak. Soru işte budur. Reddedilen ile yerine gelen arasındaki farkı görmeye çalışalım.

Bulgaristan’da Cumhuriyet fikri 19. Yüzyılda Osmanlı’da doğmuştu. 1878’de cumhuriyet rejimi bekleyenlere Berlin Konferansı “Prenslik” dediğinde birçokları hayal kırıklı yaşamıştı.  1908’de “Çarlık” ilan edilince, cumhuriyetçilerin yüzü çamura batmıştı. Komita başları Rakovski, Levski ve Karavelov devrim programlarında Cumhuriyet sözünü hep büyük harfle yazsallar da, 1878 den 1945 yılları arasında Bulgaristan’da Cumhuriyetçi parti bile kurulamadı. O yıllarda hep bölündük, esnaf ve köylü, işçi sınıfı ve burjuvalar, sömüren ve sömürülenler, faşist ve antifaşist olduk ama biz cumhuriyetçiyiz deyememiştik. Demiş olsak, Çarlık düzenini reddetmiş olurduk ve çar diktatörlüğünün zindanlarından zindan seç daveti alırdık.

21.yüzyılda dünya çok değişti ve yeni kıstaslara göre parçalandıkça parçalandık. Bir yandan bu yeni parçalanmalar sanki sınıfsal ve siyasi parçalanış değildi. Geçen asrın sonunda dünya “beyaz yakalılar” ve “klasik işçiler” olarak ikiye ayrılmıştı. 25 yıl önce “cep telefonlu ve cep telefonu olmayanlar” olarak ikiye ayrılmıştık. Şimdi “iPhone” cep telefonu olanlar ön planda, bu tip telefonu şarj etmeye gerek yok, eline aldığında ya da bacağının üzerine koyunca canlanıyor, uzay araçları ağına girip dünyada aradığın noktasıyla hemen bağlanıyor.

Biz Bulgaristan’da aslında temel kıstasa göre, hala fakir fukara ve parasının hesabını bilmeyenler olarak bir defa ikiye ayrılmışken, şimdi bir de sağ merkezde parçalanarak ufaldık. Sağ alanı baştanbaşa eline geçirmiş olan GERB partisine yeni alternatifler belirdi. Derin bakıldığında bu bölünme sanki sağ sol bölünmüşlüğünden çok daha önemli gibi duruyor.  Çünkü 1990’da şahlanan bizdeki sağcılık – Demokratik Güçler Birliği (CDC) temelinde bina olurken git gide duvar kaydı, çatı çöktü ve istemeye istemeye de olsa yerle bir olduk. Cumhurbaşkanı ve başbakan çıkarak, kendi başına iktidar olan sağcılarımız meclise giremez oldulardı.

2006’dan sonra sağ cepheye hasır atan GERP partisi,  aslında Todor Jivkov döneminin milislerini (polisleri) emekli subaylarını, itfaiyecilerini ve onların ailelerini ve hısım akrabasını kör sofraya toplamayı başardı. Bürokrasi iki defa şişti. Okuyanlar cahil, çalışanlar aç, emekliler sefil kaldı. Oysa toplumsal düzen öyle bina edilmiş ki yalnız yemek içmekle yol alınmıyor. Bekçiden, korumadan, yangıncıdan, savaşa girmeden albay general olmuş kadrolardan siyasi sınıf oluşturulduğunda toplum kendisi otomatik sisteme geçerek stop ediyor. Bizde de öyle oldu. İleri hamle yapmak için ter dökmek ve tuz yalamak gerek. GERB partisine motoru olması gereken güçler yeniden üretim, emek verimliliği, bilimsel teknik devrim dediğimiz işlerden ne kadar uzak olduklarını ne kadar gizlemeye çalışsalar da, II. Borisov hükümetinin istifa etmesiyle (15 Kasım 2016)  halk piliçleri yeniden saydı ve geminin su almaya başladığını hemen anladı.

Ortaya çıkan yeni durum:

25 Ocak 2017’de bir yandan geçici hükümetin başbakanı, 4 başbakan yardımcısı ve 15 bakanı ilan edilirken ve tatil edilen mecliste milletvekilleri birbirilerine savurmak istedikleri son lanetleri ağız dolusu tükürükle bol bol savururken, orta sağda Yeni Cumhuriyet Partisi kurulduğu da duyuruldu. Bu, sanki her çöküşün bir de dirilişi der gibi bir şey oldu. Kimileri sürprize sevinirken, bazıları da derin derin düşünmeye başladı.

Kurucu Başkanı Radan Kınev olan Yeni Cumhuriyet partisi kurulması kamuoyunda ilgi çekti. Bizde birden bire kökten Yeni Cumhuriyet isteyen Yeni Cumhuriyet partisi 26 Mart’’ta yapılacak 44. Halk Meclisi seçimlerine katılacak. Bulgaristan’da 1948’de Halk Cumhuriyeti, 1991’de de Bulgaristan Cumhuriyeti kurulmuştu. Bu olay Fransa’da Birinci Cumhuriyet, ikinci Cumhuriyet……..Beşinci Cumhuriyet olarak evrim geçirmişti. Haberi işitenler arasında, kabuğunu dün kıran bir piliç ertesi gün ötemez, deyenler belirse de, herkesin ilk aklına gelen, bizde her şey olabilir oldu.

İkinci Semeon’un yarım asır ayak basmadığı Bulgaristan’a uçaktan inip 24 Temmuz 2001’de Başbakan koltuğu unutulmamıştı. Adamın kurulmuş partisi bile yoktu. Seçim kazandı. Sanki bizde oyları bir sandığa, sandık içinde de bir partiye toplayan çok güçlü bir mıknatıs vardı. Bunun adı mıknatıs olmayabilir “üst akıl”, “kulis”, “perde arkası güç”, “Moskova’nın uzun eli” olabilir, fakat isminin önemi ne ki?

Şu da dikkat çekicidir. 22 Ocakta göreve başlayan yeni Cumhurbaşkanı Rumen Radev, hemen 2 gün sonra ilan ettiği erken seçim hükümetine başbakanı olarak son seçimlerde yalnız % 0.5 oy alan İkinci Semeon Ulusal Hareketi (NDSV) lideri Profesör Ognyan Gercikov’u ataması da iktidara arka kapıdan girmek değil de nedir?

Yeni Cumhuriyet Partisi orta sağcı alternatif olarak ortaya çıkmasının gerekçelerini Başkan R. Kınev şöyle açıkladı:

Orta sağ ideolojik, ekonomik ve moral bakımdan tamamen çöktü.

GERB partisi mafyanın iktidar kanadı rolü görmeye başladı.

Rüşvet aldı yürüdü, rüşvet ve sefillik bakımından AB birincisi olduk.

Reformcu Blok dağıldı. Borisov hükümetine katılmakla reform yapılamayacağı ortaya çıktı.

Üç yıldan beri Reformcu Blok (RB) üyesi olan ve Radan Kınev tarafından yönetilen Güçlü Bulgaristan Hareketi (DCD) II. B. Borisov hükümetinden ve RB meclis grubundan 2016 yazında ayrıldı. Yeni bir parti kurma çalışmalarını tamamladı. Yeninin merkez sağ olduğunu defalarca ilan etti. Yeni Cumhuriyetçiler, “GERB partisine merkez sağda alternatiftir.” Halk GERP partisinin BKP kolluk güçlerinden bir milis partisi olduğunu gördü ve ondan sökülüyor. 2013’te ve 2016’da iki defa istifaya zorlanan GERB partisi, orta sağ seçmeninin iktidar merakı kursağında bıraktı. Yeni Cumhuriyet hareketi GERB ile sağ merkez sahada seçim mücadelesi verecektir. Bu sebeple 26 Mart seçimlerinde “kara koyun olacağız.”

Yeni Cumhuriyet partisinin temel istekleri şöyle sıralanabilir:

1. Baş Savcılık katında RÜŞVETLE MÜCADELE BAŞSAVCI YARDIMCILIĞI

Kurulacak. Yeni makam 27 yıl devam eden “geçiş dönemi” ihale ve imtiyazlarını birer birer yeniden ele alıp su istimal ve hileleri ortaya çıkaracak. Özellikle 2 reaktörü Rusya’ya ödenen fakat inşası 10 yıl önce durdurulan “Belene” Atom Elektrik Santrali “batağında” kaybolan milyonları araştıracak. Kısa adı BTK olan ve 2 yıl önce ansızın iflas eden, Kooperatif Ticaret Bankası’nda kaybolan 7.2 milyar levayı kökten araştıracak. Üçüncü olan ise,  Bulgaristan’da kurulan yolların diğer AB ülkelerinde 14 defa pahalı olması temeline basarak altyapı sektöründeki rüşvet olaylarını gün ışığına çıkaracaktır.

Brüksel’den gelen 2016 “Bulgaristan raporunda” birlik içinde en büyük rüşvetlerin döndüğü ve fonların en düşük verimlilikle kullanan ülkenin Bulgaristan olduğu belirtildi. Benzer bir makam artık Romanya’da kurulmuş ve başarılı çalışıyor.

1. Yeni Cumhuriyetçiler “Ulusal Koruma Amirliği” (NCO) şimdiki şekliyle dağıtacak.

Cumhurbaşkanı ve Başbakan dışında kimsenin koruması olmayacak. Her yıl 2.5 milyon leva harcanarak korunan ve şimdiye kadar toplam 22 milyon levaya mal olan Ahmet Doğan korumaları kaldırılacak. DOST lideri Lütfi Mestan ve HÖH milletvekili D. Peevski korunmayacak.

3. Bununla birlikte Bulgaristan’da rüşvetle mücadele için “temiz eller” savcılığı kurulacak. Güvenlik yeni temellere oturtulacak. Bu arada terörizmle mücadele yeniden örgütlenecek.

Köklü değişikliklerin başında adalet ve eğitim reformu gelecek. Yeni tip siyasetçiler yetiştirilecek. Memurları sayısı % 50 oranında azaltılacak. Öğretmenlerin maaşlarına % 20 oranında ortalama zam yapılacak. Verimli eğitim özendirilecektir. Biz  DOST ve Şeref ve Hürriyet gibi siyasi partilerimizin Bulgaristan Türklerinin eğitim, öğrenim ve ihtisaslaşma haklarının yapılacak eğitim reformuyla savunulmasında ve yeni istihdam alanları açılmasında aktif savunucu duruma geçmelerini bekliyor.

Yine bu ay Reformcu Blok sağ merkez tabanından bir de “Evet – Bulgaristan” partisi fışkırdı.  Kurucusu, Amerika’da okumuş ve 2014 sivil toplum hareketlenmesinin örgütçü öncülerinden biri olan ve İkinci GERB hükümetinde Adalet Bakanı olan Hristo İvanov’tur. Onun,  2015’te hazırladığı ADALET REFORMU meclisten geçmedi ve heba oldu. O da anında istifa etmişti. Bir hafta önce Sofya Milli Kültür Evinde bin yandaşıyla birlikte “Evet” Bulgaristan  (‘Da’ Balgaria) partisini kurduğunu ilan etti ve 26 Mart seçimlerinde orta cephe oluşturma girişimi başlattı. Yeni Cumhuriyetçilerin de 2 Şubat günü böyle bir atılım yaparak “Evet” Bulgaristan hareketiyle buluşması bekleniyor. Bu hareketlenme, 6 Kasım 2016’daki Cumhurbaşkanı seçimlerinde orta sağ adayı olarak % 7 oy alan, Trayço Traykov önemli yer alıyor.